نفس ِ ایرانی وابسته به کپسول ِچینی
معظمه صادقی: با شیوع بيماري کرونا متوجه اهميت اکسيژن طبي براي بيماران تنفسي قرنطینه در خانه و کاستي هايي براي کپسول گاز اکسيژن شدیم. هر چند به همت شرکت‌هاي اقماري، مشکل گاز اکسيژن در بيمارستان‌های شهر رفع شد اما مدتي است مخاطبان نشريه از شارژ نشدن کپسول‌هاي ايراني و کم فروشي شرکت های شارژ اکسیژن گلايه‌مند بودند. بعد از بررسي‌هاي ميداني به اين نتيحه رسيديم که سيرجان در حال حاضر داراي يک کارخانه اکسيژن طبي است که مردم را با اين چالش رو به رو کرده از جمله تعدادی می‏گویند این کارخانه کپسول های ایرانی را پر نمی‌کند و فقط کپسول‌های چینی پر می‌شوند و یا میزان گاز موجود در کپسول ها به میزان مشخص شده و استاندارد نیست؛ بر آن شدیم این مشکل را پیگیری کنیم؛
اکسيژن درماني
اکسيژن يکي از گازهاي مهم و ضروری در تنفس بيماران مبتلا به بيماري‌هاي حاد تنفسي است. برخي از بيماران به منظور تامين اکسيژن مورد نياز به درمان با اکسيژن نياز دارند. اکسيژن درماني در اين بيماران باعث افزايش سطح انرژي و کيفيت خواب آن‌ها مي‌شود. تشخيص اينکه آيا بیمار به اکسيژن درماني نياز دارد يا نه، با پزشک است. گفته مي‌شود که اکسيژن، درماني ارزان و قابل دسترس است اما تهيه آن در شهر ما به اين آساني هم نيست. اکسيژن جايگزيني براي درمان نيست و فقط در مواقع لازم بايد استفاده شود.  
توليد کپسول اکسيژن در سيرجان
در سيرجان، تنها کارخانهي توليد کپسول اکسيژن زير نظر اداره استاندارد فعاليت می‌کند. اين شرکت توسط خطوط مخصوص که فشارقوي دارند، اکسيژن را از هوا می‌گيرند و آن را به مايع تبديل ميکنند، سپس مايع توليدشده را بهوسيلهي يک پمپ اکسيژن به گاز تبديل و آن را وارد مخزن مخصوص کپسول اکسيژن ميکنند. کپسول توليدي اين شرکت، بيشتر براي مصارف بيمارستان توليد ميشود، البته لازم است بگوييم اين شرکت محصولات خود را به صنايع ديگر نيز ميفروشد. شرکت گاز اکسيژن در هر ساعت حدودا 8 کپسول اکسيژن را توليد ميکند و اين حجم از توليد توانسته علاوه بر تامين نياز اکسيژن شهر سيرجان، به شهرهاي اطراف مانند شهربابک، بافت، حاجيآباد و نيريز فارس صادر شود. يکي از ويژگيهاي اين شرکت، تحت نظر ادارهي استاندارد بودن آن است زيرا بايد خط توليد آن به بهترين نحو ممکن فعاليت کند تا اين اداره آن را تاييد کند.
کپسول ايراني يا خارجي؟
کپسول‌هاي اکسيژن طبي در ظرفيت‌هاي مختلف هستند. کپسول‌هاي بزرگ اکسيژن 40 ليتري تا کوچک 1 ليتري. معمول‌ترين ظرفيتي که در بيمارستان‌ها استفاده مي‌شود 40 ليتري يا 50 ليتري هست. البته بايد اين نکته را هم بدانيم که حمل و نقل سيلندر‌هاي اکسيژن طبي تمهيدات و وسايل مخصوصي را لازم دارد. ظرفيت‌هاي کوچکتر 20 ليتر هست،30 ليتر و 10 ليتر  و 5 ليتر هم هست. ولي آن چيزي که بيشتر بيماران در ايران به صورت خانگي و يا به اصطلاح تک نفره استفاده مي‌کنند در کپسول‌هاي اکسيژن 10 ليتري هست که عمدتا مصرف خانگي دارند و مدتي است که در ايران توليد مي‌شوند و گفته شده کيفيت بسيار خوبي هم دارند که تا قبلا از خارج از کشور وارد مي‌شدند. چند شرکت در کشور اين کپسول‌ها رو زير نظر اداره استاندارد و با مجوز وزارت صنايع توليد مي‌کنند.
کپسول‌هاي ايراني، باعث انفجار
سيد مهدي موسوي؛ رييس کارخانه اکسيژن طبي سيرجان به خبرنگار ما گفت: با توجه به استانداردها، شرکت‌هاي توليد کننده کپسول ايراني آلياژشان مشکل دارد و باعث انفجار مي‌شود و در سيرجان به دليل نبود آزمايشگاه تست، اين کپسول‌ها بايد براي تست به کرمان فرستاده شوند و متاسفانه حتي برخي از کپسول‌ها با اينکه نو هستند در تست استاندارد مردود مي‌شوند و آزمايشگاه، تست کپسول را مردود اعلام مي‌کند به همين ما دليل کپسول‌هاي چيني را شارژ مي‌کنيم.
 وي افزود: حتي بيمارستان‌هاي سيرجان هم که کپسول ايراني استفاده ميکردند، متوجه عدم استاندارد آنها شدند.
موسوي در ادامه افزود: اکسيژن در دماي منفي 178 درجه توليد و با فشار 135 بار وارد کپسول مي‌شود که فشار بالايي است، اگر کپسول‌ها مشکل داشته باشند باعث انفجار مي‌شوند. در سال 96 در کارگاه خودمان دو انفجار خيلي وحشتناک داشتيم. اين کپسول‌ها به صورت 16 تايي در 50 دقيقه شارژ مي‌شوند. کپسول 10 ليتري بين 130 تا 35 بار و کپسول40ليتري تا 130 مرتبه شارژ مي‌شود و شارژ شدن آنها دستور العمل خاصي دارد و بستگي به بيمار و تجويز پزشک است، کپسول10 ليتري 1 ساعت و 10 دقيقه و 40 ليتري طي حدود 6 ساعت براي بيمار استفاده مي‌شود.
موسوي افزود: این که در هر دقيقه چقدر اکسيژن بايد به بيمار برسد طبق دستور پزشک است. بيماراني هستند که کپسول 10 ليتري براي آنها 4ساعت استفاده ميکند و بيماراني هم داريم  که 45 دقيقه استفاده مي کنند. وي مي‌گويد: کارخانه ما قبل از شيوع بيماري کرونا روزي 220 کپسول توليد داشت اما در دوران کرونا توليد ما به 400 کپسول رسيد وقتي که بحران نباشد يک کارخانه کفاف سيرجان را مي دهد.
واحد نظارت کجاست؟
مدت زيادي است در پي اين گزارش از اداره صنعت و معدن سيرجان خواسته‌ايم که اين موضوع را پيگيري و مشخص کند، چرا کارخانه گاز اکسيژن کپسولي که نو است و مهر استاندارد دارد را شارژ نمي‌کند و در تست استاندارد مردود مي‌شود؟ و چرا ميزان گاز در کپسول‌ها کم است و آيا این اداره بر اين کم فروش نظارتي دارد؟ اينکه بيمار بايد هزينه کپسول چند ميليوني چيني را چگونه تامين کند؟
مسوولين اداره صمت قول مساعدت و نظارت را به خبرنگار سخن تازه داده اند ولي متاسفانه تا اين لحظه هنوز گزارشي از نظارت بر اين موضوع به تحريريه سخن تازه ارسال نشده است. اي کاش اداره صمت بداند اينجا گر صبر کنيم ز غوره حلوا به دست نمي آيد بلکه با جان انساني را از دست مي دهيم.