بررسی تبعات و عوارض بارندگی و سیل اخیر؛
کُـران اسیـر گِل و لای ، زیـدآباد غـرق در سیلاب
"سامانه پر بارش موسوم به مونسون از اقیانوس هند به سمت کشورمان در حال حرکت است و تقریبا طی یک هفته آینده تمامی این استان را در برمی‌گیرد در نتیجه فعالیت این سامانه احتمال جاری شدن سیلاب و حتی خسارت به بخش‌های مختلف استان بسیار وجود دارد". این خبر از چند روز گذشته مرتب گوش به گوش چرخید بر پایه این خبر جلسه‌های متعدد در فرمانداری و شهرداری و سایر ارگان‌ها تشکیل شد تا اقدامات پیشگیرانه در برابر سیلاب و همچنین هشدارها داده شود. مسوولین وقت وضعیت استان کرمان و شهرستان سیرجان را قرمز اعلام کردند. حال که این سامانه دوشنبه شب با سیرجان خداحافظی کرد. حال ببینیم مسوولین و نهادهای مختلف شهرستان چه کردند.
کُران، اسیر گل و لای
عظیم ستوده‌نیا؛ عضو شورای روستای کران در رابطه با سیل به روستای کران اینگونه گفت: سال‌ها قبل قنات‌ها در روستای کران کاملا بر اساس تحقیقات توسط مقنی‌ها ساخته شده بودند و این گونه که پیران این منطقه می‌گویند؛ این سیل و این طغیان رودخانه در این روستا کاملا بی سابقه بوده است.
وی در ادامه افزود: 4 ماه پیش بدون اطلاع، کانالی در مسیر رودخانه حفر و باعث بستن آبراه‌های قدیمی شد و آب رودخانه کران به سمتی هدایت شد که امروز می توان گفت؛ سیل اکثر خانه‌ها و زمین‌های کشاورزی و باغات این روستا را ویران کرد.
کاوه ستوده‌نیا، دهیار کران گفت: لازم است بگویم بنیاد مسکن و جهاد کشاوری قول کمک مساعد را دادند و ما منتظر اعلام تصمیم نهایی هستیم وی از همکاری مستمر بخشداری و شهرداری پاریز که ماشین آلات سنگین را در اختیارمان قرار داد تشکر ویژه نمود و در ادامه عنوان کرد: منتظر کمک مسوولین هستیم.
زیدآباد، غرق در سیلاب
جابر زیدآبادی؛ عضو شورای شهر زیدآباد و عضو شورای شهرستان در رابطه با اقدامات سیل اخیر در زیدآباد این گونه گفت: بعد از اینکه اعلام شد؛ سد خاکی پاریز و گستوییه سرریز شده و حجم آب زیادی به سمت زیدآباد در حرکت است بلافاصله با تمامی نیروهای امدادی و مردم وارد عمل شدیم و به همشهریان هشدار تخلیه شهر را دادیم و بعد اقدام به خاکریزی کوچه‌ها و خیابان‌ها کردیم همین امر باعث شد سیل خسارت کمتری به شهر وارد کند.
وی رابطه با میزان خسارت بارندگی به شهر زیدآباد گفت: حدود 50 تا 60 درصد آبگرفتگی منازل در زیدآباد را داشتیم و حدود 20 منزل مسکونی تاکنون تخریب صد درصدی داشتند این سیل خسارت جانی نداشت ولی به منازل، معابر و زمین‌های کشاورزی خساراتی وارد کرد. زیدآبادی افزود: سیل یکشنبه شب زیدآباد سه برابر شب قبل بود ولی این میزان آب به رودخانه‌های کاظم آباد و باباحاجی هدایت شد، این امر باعث شد آبی که به شهر زیدآباد می‌رسد کمتر باشد.
عضو شورای شهر زیدآباد ادامه داد: برای جبران خسارت وارد شده بعد از بازدید و تایید تیمی متشکل از یکی از مسوولین شهرداری و فرمانداری و عضو شورای شهر سیرجان و اعلام به فرمانداری تصمیمات لازم گرفته خواهد شد.
50 منزل مسکونی زیر آب رفت
دکتر علی یعقوبی‌پور؛ سرپرست فرمانداری ویژه شهرستان سیرجان گفت: بعد از اعلام هشدار قرمز هواشناسی با تشکیل ستاد مدیریت مدیران دستگاه‌های عضو این ستاد از حداکثر ظرفیت خود برای پیشگیری و مقابله با آسیب‌های احتمالی استفاده کردند.
سرپرست فرمانداری سیرجان گفت: در پی سیلاب در بخش‌های زیدآباد، پاریز و گلستان و کران این شهرستان بیش از ۵۰ منزل مسکونی به زیر آب رفته و خسارت سنگینی را برای مردم به بار آورده است.
وی با اشاره به اینکه خسارت سیلاب بیش‌از سه هزار میلیارد تومان تاکنون در شهرستان سیرجان برآورد شده است، افزود: سیل بیشترین خسارت را به بخش زیدآباد زد.
دکتر علی یعقوبی‌پور با اشاره به اینکه شرکت معدنی صنعتی گل گهر نیروهای انتظامی، بسیج، نیروی دریایی، هلال احمر.. در سیلاب روزهای اخیر در سیرجان مانند همیشه پای کار کمک‌رسانی به مردم بودند ادامه داد: این خسارت‌ها بیشتر در بخش‌های کشاورزی، راه روستایی، محورها، باغات پسته، زیرساخت‌های روستایی و شهری، دام و راه‌های عشایری بوده است.
وی با اشاره به اینکه پس از برقرار شدن شرایط عادی آمار دقیق خسارات سیل در این شهرستان جمع‌بندی و اعلام خواهد شد، افزود: مردم خواستار حمایت دولت در جبران خسارات و از زیرساخت‌ها نیز گلایه‌مند هستند .
سرپرست فرمانداری افزود: تیمی جهت ارزیابی روستاهای پایین دست شهر زیدآباد و تیم دیگری جهت شناسایی ساختمان‌های ناایمن و حفاری‌ها به منطقه اعزام تا پس از شناسایی اقدامات ایمنی و رفع خطر و انجام شود.
او می گوید: پاکسازی منازل مسکونی بلافاصله توسط نیروهای هلال احمر، نیروی دریایی و بسیج آغاز و امداد رسانی انجام شد.
یش از 80 نیرو از هلال احمر به کمک مردم شتافتند
مجید عرب قهستانی، رییس جمعیت هلال احمر شهرستان سیرجان گفت: با اعلام هشدار سطح قرمز هواشناسی مبنی بر ورود «سامانه» مونسون به استان کرمان، تیم‌های امداد و نجات جمعیت هلال احمر شهرستان از همان ساعات اولیه بارش باران سازماندهی شده و به مناطق متاثر از سیل اعزام شدند.
وی با اشاره به آبگرفتگی بیش از 50 منزل مسکونی به ویژه در بخش زیدآباد، گفت: نیروهای امدادی جمعیت هلال احمر این شهرستان در کنار نیروی انتظامی، بسیج و سایر نهادها، از همان دقایق اولیه اعلام خسارت در کنار مردم سیل زده حضور یافته و با استفاده از موتور پمپ‌ها و نیروها سهم بسزایی در تخلیه آب منازل مسکونی و کمک رسانی به مردم داشتند.
عرب قهستانی با اشاره به حضور بیش از 80 نیروی سازمان امداد و نجات، جوانان و داوطلبان در قالب 6 تیم عملیاتی در سیلاب سیرجان، تصریح کرد: این تیم‌ها روزانه جهت امدادرسانی، توزیع اقلام غذایی و بهداشتی و برآورد خسارت ساختمان‌های آسیب دیده به مناطق چندگانه سیل زده اعزام شدند.
پمپ‌های آبکشی آتش نشانی
قبل از بارندگی در حالت آماده باش بودند
رضا یوسفی؛ آتش پاد سوم سازمان آتش نشانی گفت: تمامی تجهیزات و امکانات این سازمان از قبیل کلیه نیروهای عملیاتی خارج از شیفت کاری و پرسنل اداری، خودروها و موتور پمپ‌های آبکشی از ساعت‌ها قبل از شروع بارندگی در حالت آماده باش کامل بودند تا در صورت بروز هرگونه حادثه احتمالی ناشی از بارش باران بلافاصله به شهروندان امدادرسانی کنند.
یوسفی افزود: از لحظات ابتدایی در صورتی که تنها چند ساعت از شروع بارندگی گذشته بود، «سامانه» 137 شهرداری و 125 آتش نشانی تماس‌های مکرر شهروندان مبنی بر حوادث ناشی از آبگرفتگی را دریافت کرد که کلیه تماس‌های دریافتی به ترتیب در برنامه کاری آتش نشانان قرار می گرفت به گونه ای که تیم‌های امدادی و عملیاتی کار بازدید از محل‌های اعلام شده را برعهده داشتند و در صورت نیاز و امکان تخلیه آب، بلافاصله با هماهنگی ستاد فرماندهی موتور پمپ‌ها جهت تخلیه و رفع آب گرفتگی به محل مورد نظر اعزام می شد.
امدادرسانی مأموران آتش نشانی فقط به رفع آگرفتگی محدود نمی شد بلکه آن‌ها در چندین مورد به خودروهای گرفتار شده در آب نیز امدادرسانی کرده و آن‌ها را به کمک خودروهای سنگین آتش نشانی از داخل آب بیرون می آوردند.
وی ادامه داد: طبق آمار اعلام شده توسط واحد آمار و اطلاعات سازمان آتش نشانی، در طول مدت بارندگی‌های اخیر بیش از 60 مورد بازدید و عملیات امدادرسانی از قبیل: رفع آبگرفتگی در معابر عمومی، تخلیه حجم انبوه آب از داخل ادارات، منازل مسکونی، اماکن تجاری، آموزشی و مذهبی و کانال‌های فاضلاب و پیشگیری از فرونشست و رانش زمین و سایر اقدامات دیگر ، توسط پرسنل این سازمان انجام شد که در طول انجام عملیات‌های مذکور مدیرعامل و مسوولین این سازمان به طور مستمر بر فعالیت‌های انجام شده نظارت مستقیم داشتند.
بارش‌های اخیر کمترین خسارت را در شهر بجا گذاشت
ابراهیم باستانی، شهردار منطقه یک با اشاره به لایروبی کانال‌ها، پل‌های بتنی سطح شهر و جوی‌ها افزود: حذف پاجوش‌ها و کف‌روبی کانال‌ها و همچنین حذف علف‌های هرز از مسیر عبور آب از همان ساعات آغاز بارندگی در دستور کار قرار گرفت.
باستانی ادامه داد: علاوه بر این، پاکسازی کانال‌های عرضی در انتهای بلوار امام رضا، مقابل شرکت پسته، بلوار سردار شهید الله‌دادی در مسیر جاده نجف‌شهر و تقاطع شهید تاجیک و هجرت انجام شد.
شهردار منطقه یک همچنین تکمیل کانال هدایت آب‌های سطحی بلوار ولایت، بلوار هجرت، بلوار گلستان و بلوار نبوت در بارندگی‌های اخیر تاثیر بسزایی داشت.
وی تصریح کرد: کانال هدایت آب میدان امام(ره) نیز اصلاح و مسیرها جهت هدایت آب سطحی باز گردید و با توجه به حجم زیاد آب و عدم کشش آب بوسیله کانال خروجی میدان امام علی(ع) که موجب سرریز آن به اطراف این میدان و زیرگذر دانشگاه می‌گردید با ایجاد خاکریز از ورود بیشتر آب جلوگیری شد.
همچنین برخی از پل‌های غیرضروری و پل‌های فلزی که باعت آبگرفتگی می‌شد تخریب و جمع آوری گردید.
باستانی در ادامه صحبت‌های خود حفر چاه‌های جذبی در محل‌هایی چون خیابان قدس، نامداران، حر و زیرگذر دانشگاه را از دیگر اقدامات این مجموعه عنوان کرد و افزود: حصارکشی گودبرداری‌ها و ایجاد خاکریز در اطراف آن‌ها جهت جلوگیری از ورود آب، همچنین مخلوط‌ریزی در قسمت‌هایی که احتمال خروج آب از مسیر کانال‌های اصلی به دیگر معابر می گردید؛ که نزدیک به ۲۰ محل بود انجام شد.
وی عنوان کرد: تخلیه آب زیرزمینی واقع در حاشیه بلوار ولایت، جلوگیری از ورود آب سرریز کانال‌ها و جوی‌ها به منازل، پرکردن فرونشست‌های ناشی از کانال‌های شرکت فاضلاب و جمع‌آوری شاخ و برگ‌های شکسته شده ناشی از طوفان از دیگر اقدامات انجام شده توسط شهرداری منطقه یک جهت جلوگیری از خسارت احتمالی بارندگی‌های اخیر بوده است.
منازل خسارت دیده را ارزیابی کردیم
بهنام سلاجقه، مدیر بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان سیرجان با بیان اینکه ارزیابی خسارت ساختمان‌های مناطق شهری و روستایی ناشی از بارندگی و سیل مرداد ۱۴۰۱ سیرجان به پایان رسید،گفت: طی روزهای گذشته ۸ تیم از مهندسین عمران بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شهرستان ارزیابی میزان خسارات واحدهای مسکونی روستایی و شهری شهرستان آغاز کردند که کارشناسی واحدها به پایان رسید و واحدهای آسیب دیده به تفکیک شهری و روستایی، احداثی و تعمیری به طور دقیق به ستاد بحران شهرستان اعلام می شود.
خسارت ۱۵۰۰ میلیارد تومانی به کشاورزان سیرجان
اکبر محمود آبادی، مدیر جهاد کشاورزی سیرجان گفت: در پی سیلاب روزهای اخیر تاکنون ۶ هکتار از ۴۳ هزار هکتار باغات پسته این شهرستان خسارت دیده و دچار آسیب شده‌اند.وی افزود: خسارت سیل به بخش کشاورزی شهرستان بیش از یکهزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برآورد شده است.
35 واحد آموزشی دچار آبگرفتگی شدند
عباس عزت آبادی‌پور مدیر آموزش و پرورش سیرجان نیز در این زمینه پس از بازدید از مناطق سیل زده شهرستان سیرجان گفت: ۳۵ واحد آموزشی در پی سیلاب اخیر دچار آبگرفتگی شدند و با توجه به نزدیک شدن سال تحصیلی جدید نیاز به کمک مسوولان شهرستان و استان برای بازسازی این واحدها احساس می‌شود.
دیگر در تابستان امسال بارندگی نداریم
محمدذبیحی‌نژاد؛ رییس اداره هواشناسی سیرجان در رابطه با «سامانه» مونسون گفت: «سامانه» بارشی تابستانی هرساله از اواسط تیر ماه شروع شده و به مدت 40 روز فعال است، این «سامانه» در برخی سال‌ها جنوب شرق و بخش‌های جنوبی کشور را درگیر کرده و بعضی سال‌ها مانند امسال به جنوب و حتی مرکز کشور هم گسترده شد و در برخی جاها خسارت‌هایی به بار آورد.
وی میزان بارندگی در سیرجان را 37 میلیمتر، بیشترین میزان بارندگی در جنگل بویه به میزان 107 میلیمتر و کمترین آن خیرآباد کفه به میزان 11 میلیمتر عنوان کرد.
رییس اداره هواشناسی در ادامه عنوان کرد: یک اصل مهم در هواشناسی وجود دارد و آن این است که «سامانه» ای پربارش باشد فصل بعد بارندگی کمتر و عقب تر می افتد بر این اساس پاییز پربارشی را برای سیرجان پیش بینی نمی کنیم.
انتظارواریزسیلاب بیشتری به سد داشتیم
حسین سفلایی؛ مدیر سد تنگوییه در رابطه با بارندگی‌های مونسون اینگونه عنوان کرد: بارندگی‌های اخیر ورودی آب کمی به سد داشت ما انتظار داشتیم سیلاب بیشتری به سد واریز شود.
وی می گوید: رودخانه‌های کران پاریز و بلورد و زیدآباد در حوزده ورودی آب به سد نیستند. سفلایی گفت: حجم کل سد تنگوییه 32/9 میلیون متر مکعب است و در حال حاضر حدود 12 میلیون متر مکعب آب در سد داریم یعنی حدود 32 درصد سد پر است.
وی آبی که از این بارندگی به سد واریز شد را حدود دومیلیون متر مکعب اعلام کرد.
مدیر سد تنگوییه سیرجان در مورد تامین آب شرب مصرفی شهر این گونه گفت: مقداری از آب شرب شهر از سد و مقدار از چاه‌ها تامین می شود وی در پایان از همشهریان درخواست کرد آب شرب را برای کشاورزی استفاده نکنند تا در سال آبی با بارندگی‌های پیش بینی شده دچار کمبود آب نشویم.
همچنان با کمبود منابع آبی مواجه هستیم
علی کاردوست؛ مدیر منابع آب شهرستان سیرجان در رابطه با کم آبی در سیرجان عنوان کرد: دشت سیرجان از جمله دشت‌های بحرانی به لحاظ برداشت‌های بی‌رویه آب در سال‌های گذشته و خشکسالی‌های پی در پی است، وی درباره بارندگی‌های اخیر عنوان کرد: در چند روز گذشته بارندگی‌های خوبی را شاهد بودیم این بارش‌ها جدا از خساراتی که داشت برای آبخوان تاثیرگذار بود ولی نباید این شائبه ایجاد شود که آبخوان سیرجان با این بارندگی‌ها تامین می‌شود و وضعیت آن به قبل برمی‌گردد.
کاردوست در ادامه گفت: با توجه به اقلیم گرم و خشک سیرجان و بارندگی‌های کم و نامنظم، همواره با کمبود منابع آبی مواجه هستیم و همینجا از همشهریان می‌خواهم رعایت صرفه‌جویی در استفاده از آب را سرلوحه تمام کارهای‌شان قرار دهند.
مدیر منابع آب شهرستان سیرجان در مورد فرو نشست زمین بر اثر مصرف بی رویه آب عنوان کرد: تاکنون فرونشست زمین در سیرجان کمتر بوده ولی در زیدآباد و دولت آباد کفه فرونشست زمین را داریم.
وی در رابطه با تلخی و شوری برخی چاه‌های آب کشاورزی گفت: با توجه به اینکه عمده دشت سیرجان در کفه قرار گرفته و آب کفه بسیار وضعیت نامطلوبی دارد و جبهه آب شور از سمت کفه به سمت آب شرب در حال پیشروی است که باعث خشک شدن درختان و فرونشست زمین گردیده، که نیاز به مصرف مطلوب‌تر و متعادل‌تر دارد.
کاردوست در خصوص تامین آب کشاورزی در سیرجان عنوان کرد: مقدار کمی از آب کشاورزی از طریق آب سد تامین می شود مقدار زیادی از آب باغ‌ها و کشاورزی از طریق چاه‌های آب تامین می شود.
وی افزود: قنوات بخش بلورد و پاریز و روستای کران و اسطور دچار خسارت‌های زیادی شدند و آسیب دیدند و برخی از قنوات بر اثر سیل اخیر تخریب شدند.