مشکلاتی که تحریم‌ها برای بازار جهانی گلیم و قالی سیرجان پدید آورده؛
نابودی 18 هزار شغل در حوزه گلیم سیرجان
از روزگاری که دولت روحانی سر کار بود و هنوز ترامپ برجام را پاره نکرده بود زمان زیادی نگذشته. زمانی که سیرجان با عنوان شهر جهانی گلیم تازه داشت چند سال پر رونق را در بازار جهانی فرش دستباف یعنی گلیم شیریکی‌پیچ و قالی سه کله‌ی خود تجربه می‌کرد. بازاری پررونق و جهانی که برای بسیاری خانواده‌های شهرستان سیرجان منبع کسب روزی بود. از تولید کنندگان پشم طبیعی و نخ و رنگرزی گرفته تا بافندگان خانگی و کارگاهی که پای دارهای گلیم و قالی نان زحمت خود را می‌خوردند تا خریداران و فروشندگان فرش دستباف سیرجان در شهرهای دیگر ایران و همچنین صادرکنندگان این فرش مرغوب در جهان.
اما حالا چند سالی است که دیگر این رونق در سیرجان وجود ندارد و بسیاری از دارهای گلیم گوشه‌ی خانه‌ها گرد و خاک گرفته است و بافنده جدیدشان عنکبوت‌هایی‌ست که روی این دارها کاربافو زده‌اند!
آنانی در سیرجان که که حامی این نظریه بودند که تحریم‌ها هیچ اثری بر اقتصاد ایران ندارد، بروند ببینند با خارج شدن ترامپ از برجام فقط چه بر سر حوزه‌ی صادرات فرش ایران آمده است. حالا دیگر حوزه‌ها مثل معادن و نفت و... جای خود.
در همین باره سخن‌تازه به سراغ برخی فعالان حوزه‌ی گلیم در سیرجان رفت.
یکی از فعالان موفق این حوزه در سیرجان که هم با دردهای بافندگان خرد آشناست و هم به دلیل آشنایی با بازار کشوری و جهانی گلیم و قالی سه کله‌ی سیرجان از مشکلات صادرات فرش به خاطر تحریم‌های ظالمانه خبر دارد، در همین باره نکاتی را برای همشهریان برشمرد و به مسوولان گوشزد کرد:
بازار فرش و گلیم سیرجان به واسطه شهرتی که در جهان دارد. طرفداران خود و مشتریان خودش را همیشه دارد.
پیش از این ما در صادرات یا بازار خارجی فعالیت خیلی زیادی داشتیم اما کار تولید و صادرات گلیم سیرجان به دلیل تحریم‌هایی که ایران شد تا حد زیادی تعطیل گشت.
با وجود تحریم‌ها طرفدارهای این فرش خاص در دنیا به هر طریقی خرید می‌کنند و ما با هر سختی‌ای شده به دست‌شان می‌رسانیم اما کم و محدود.
بازار می‌تواند خوب باشد به شرطی که شرایط اقتصادی و تحریمی خوب بشود.
فرش سیرجان برخلاف سایر فرش‌های فرش دستبافت در سراسر دنیا مشتری دارد. این حسن است.
شرایط اقتصادی و تحریم‌ها بازار گلیم در سیرجان را تحت شعاع قرار داده است و تا شرایط تحریم درست نشود، به شرایط عالی گذشته برنمی‌گردیم.
در این شرایط سخت تحریمی عده قلیلی مانده‌اند که هنوز دارند در این کار نان در می‌آورند و سر سفر می‌برند.
اگر پویایی و تحرک به بازار برگردد، بالای 18 هزار نفر به طور مستقیم می‌تواند در سیرجان و حومه کسب درآمد کند اما متاسفانه گلیم سیرجان الان به خاطر تحریم‌ها بازار جالبی ندارد و اشتغال در این حوزه تقریبا از بین رفته به حساب می‌آید.
به طور کلی صادرات فرش دست بافت ایران به زیر صفر رسیده. شش سال پیش بهترین صادر کننده فرش و حتا رتبه اول در جهان را ایران داشت. الان در رتبه پنجم و ششم هم نیستیم و رسیدیم به رتبه‌های تقریبا آخر.
ایرانی که حرف اول فرش را به خاطر کیفیت و قدمت و اصالت در جهان می‌زد می‌زد، به واسطه سیاست‌های غلط دیگر این بازار جهانی را کاملا از دست داده و مسئولان همچنان مدعی‌اند تحریم‌ها تاثیری نداشته است!
اگر مسوولان پس از خروج امریکا از برجام به فکر چاره بودند، دست کم می‌شد حتا در همین شرایط تحریمی نیز جایگاه دوم و سوم را برای بازار جهانی فرش ایران نگه داشت اما همین تلاش هم نشد.
مسوولان هیچ افدام حمایتی از بافندگان و صادرکنندگان فرش انجام ندادند هیچ حتا با افتادن به دام اینکه تحریم‌ها بی اثر است، اجازه دادند مشکلات ارسال بار و تحریم‌ها کمر بازار فرش ایران را در جهان بشکند.
همه این ها درحالی بود که تا پیش از این هفت میلیون نفر در سراسر ایران از راه این فرش روزی می‌خوردند. هفت میلیون رقم ناچیز و کم نیست.
در این شرایط فعالان حوزه گلیم سیرجان فقط از سر عشق و علاقه کار می‌کنند.
ک زمانی این صنعت پولساز و ارز آور بود و با پرستیژ. نابودش کردند.
افغانستان و پاکستان و هند و چین و نپال و ترکیه و مراکش جایگزین فرش ایران در جهان شده‌اند.
با همه‌ی این احول هم اگر کشور به سمت توافق برود، روزگار فعلی خیلی زود درست می‌شود. ورق برمی‌گردد. بازار فرش ایران درجهان احیا می‌شود زیرا اصالت این فرش همیشه ماندگار است و خواهان خودش را دارد که جایگزین واقعی ندارد.
بافنده‌ها که به طور تخصصی از قدیم کار می‌کردند در حد بازار داخلی و یک خرد در حد تک‌فروشی در دنیا هنوز سرپا هستند اما چرخه تولید الان نمی‌صرفد.
قیمت‌ها افزایش داشته اما نه نسبت به تورم مواد اولیه و دیگر کالاها.
مسئولان سیرجان همتی ندارند که کمکی به حفظ این عنوان شهر جهانی گلیم برای سیرجان بکنند. حتا قبل از کسب این عنوان هم ما فعالان حوزه گلیم در سیرجان کار خودمان را می‌‌کردیم.
شهر جهانی گلیم تنها موجب شهرت این فرش در خود سیرجان و آشنایی مردم و استقبال‌شان به این فرش به جای فرش دستباف شد.
مسوولان هیچ کار مثبتی نکردند. نه یک نمایشگاه در خور نشهر جهانی گلیم و نه موزه‌ای شیک و نه حتا تبلیغات شیک.
از اتوبان قم ملایر شهر که گذر کنید با کلی تابلوی قشنگ درباره ملایر شهر جهانی منبت روبرو می‌شوید. تابلوهایی هم فارسی و هم انگلیسی.
گلیم سیرجان به همیت بخش خصوصی هنوز زنده است اما تحریم‌ها ادامه پیدا کند، معلوم نیست چه به روز این صنعت در سیرجان خواهد آمد.