کمبود دوباره کپسول گاز مایع در سیرجان؛
کپسول گاز یا دونه نایافت!؟


کپسول گاز مابع سابقا ۵۰ هزار تومانی در سیرجان نایاب شده و اگر هم گیر بیاید قیمتش به ۳۰۰ هزار تومان رسیده است. برای قیمت پایین‌تر هم ناچاری با هزار دنگ و فنگ اینترنت و ترافیک نت در سامانه‌ ثبت‌نام کنی. بسیاری از روستاهای اطراف که هنوز لوله‌کشی گاز در آنجاها انجام نشده، به مشکل بر خورده‌اند.

درحالی که بسیاری از کشورهای عربی حوزه خلیج فارس مشغول تجهیز خانه‌ها به انواع تکنولوژی‌های نوین مثل آبگرمکن برقی، پنل خورشیدی و حتا اجاق گاز برقی هستند، ما در شهرستان غنی از معادن سیرجان با این همه ثروت همچنان اندر خم یک کوچه مانده‌ایم. یعنی نه تنها شهرها و روستاهای اقماری ما به این ابزارهای حوزه‌ی نوین نیرو و انرژی مجهز نشده‌اند که در یک عقبگرد عجیب جامعه ما به دهه ۶۰ ایران برگردانده شده و نه تنها به فن‌آوری نوین مجهز نیستیم که مردم روستاهای‌مان باید در به در دنبال کپسول گاز مابع و پیک‌نیک‌گاز کنی باشند و در صف بایستند!
با توجه به نزدیکی عید قربان و پس از آن محرم و آیین‌های ویژه‌ی این مراسم، کپسول گاز برای پلوشاندن و پخت نذری از ملزومات است اما در عین حال نایاب.
کپسولی که در برخی شرکت‌های پیمانکاری هم از واجبات مورد استفاده‌ی هر روزه است. اما این روزها به دلیل کمبود یا سحرگاهان باید در صف ایستاد تا آن را با قیمتی به نسبت معقول خریداری کرد و یا باید از آزاد فروشان به قیمتی گزاف و نجومی خرید.
اعتراضات مردم و پیمانکاران حاکی از این بود که قیمت اندکِ پر کردن سابق و تعویض سیلندرهای گاز در بازار آزاد به قیمت‌های گزاف رسیده است و باور عموم مردم بر این است که مشکل از کمبود سیلندرهای گاز است اما شخص معترضی گفت که دلیل این گرانی صادرات گاز مایع به خارج از کشور است!
دوگانه بودن دیدگاه‌ها و اظهارات مردمی و همچنین گرانی بی‌رویه‌ی نرخ پر کردن و تعویض کپسول‌ها باعث شد تا این مساله را از ریشه بررسی کرده و جویای اصل ماجرا باشیم.
برخی منابع خبری می‌گویند علت گرانی‌های چند وقت اخیر از کمبود سیلندر نیست بلکه از کمبود گاز مایع است.
با اینکه هرساله کمبودهای این قضیه در فصل پاییز بنا به تعمیراتی که در پالایشگاه اصفهان صورت می‌گیرد به وجود می‌آمد اما حالا مشخص نیست چرا در ابتدای تابستان شاهد افزایش قیمت گاز مایع هستیم که امسال بنا به دلایلی این افزایش قیمت محسوس تر از سالیان گذشته بود.
چه بسا مسوولان در جریان باشند که به خاطر اولویت صادرات گاز مایع ، کمبود داخلی و گرانی رخ داده وگرنه
دستوری که ابلاغ بشود همگان از آن مطلع هستند، مسوولین شهر ما هم از آن مستثنا نیستند.
امید آنکه این مساله تا حد زیادی حل شود تا دیگر شاهد چنین تورمی در نرخ بازار کپسول‌های گاز نباشیم.
درویشیم نشسته بر گنج!
درحالی‌ مردم روستاهای ما در تابستان برای پخت و پز باید اینگونه برای تامین کپسول گاز سختی بکشند، و مردم شهرها زمستان‌ها با افت فشار روبرو باشند، که ایران یکی از کشورهایی است که از ذخایر بزرگ گاز طبیعی بهرمند است و نزدیک ۴۰ میدان گازی دارد.
میدان‌های گازی ایران به ذخایر گاز طبیعی موجود در مخازن هیدروکربوری ایران اشاره دارد، که میزان ذخیره درجای گاز طبیعی این کشور بالغ بر ۱۲۰۰ تریلیون فوت مکعب (۳۳ تریلیون متر مکعب) برآورد می‌شود. ایران از لحاظ دارا بودن ذخایر گازی، در رتبه دوم جهان قرار دارد و ۱۷درصد سهم گاز جهان را داراست. ذخایر گازی مستقر مخازن هیدروکربوری ایران، از سه بخش تشکیل شده‌است، دسته اول میدان‌های گازی، دسته دوم ذخایر گاز طبیعی موجود در کلاهک‌های گازی میادین نفتی و دسته سوم گازهای همراه نفت در میادین نفتی می‌باشند.
کلیه میادین گازی ایران، مانند کلیه میادین نفتی، متعلق به شرکت ملی نفت ایران است و این شرکت از طریق شرکت‌های تابعه خود وظیفه استخراج گاز را برعهده دارد، که پس از تولید، در اختیار شرکت ملی گاز ایران جهت توزیع، قرار می‌گیرد.
هم‌اکنون ظرفیت تولید گاز طبیعی شرکت ملی نفت ایران به‌طور متوسط ۸۳۰ میلیون متر مکعب در روز می‌باشد، که ۷۰ میلیون متر مکعب در روز به نیروگاه‌ها و صنایع داخلی، ۱۳۰ میلیون متر مکعب در روز جهت تزریق به مخازن نفتی، ۳۰ میلیون متر مکعب در روز جهت صادرات به کشورهای همسایه و باقی‌مانده آن به مصارف خانگی اختصاص دارد.
تا سال ۲۰۰۷ هنوز بالغ بر ۶۲ درصد میادین گازی ایران به صورت بکر و دست نخورده باقی‌مانده بودند. صادرات گاز ایران از دو طریق ارسال با خط لوله یا به صورت ال‌ان‌جی می‌باشد. بنابر اظهارات کارشناسان شرکت ملی نفت ایران، مخازن گازی ایران تا سال ۱۶۰۰ می‌توانند قابل بهره‌برداری باشند.
بر اساس برآوردهای سال ۲۰۱۱ بالغ بر ۴۲ میدان گازی و ۹۲ مخزن گازی در ایران به ثبت رسیده‌است.
بنابر آمار انتهایی سال ۲۰۰۸ میزان ذخایر گازی ایران برابر ۲۹/۶۱ تریلیون مترمکعب برآورد شده‌است که ۸/۹۹ تریلیون مترمکعب این مقدار در خشکی و ۲۰/۶۲ تریلیون مترمکعب آن‌ها در دریا قرار دارد. در حوضه‌های زاگرس و خلیج فارس، توالی‌های متخلخل کربناته کرتاسه و ترشیاری ذخایر مهم نفتی را تشکیل می‌دهند در صورتی‌که کربناتهای پرمو- تریاس به خصوص سازندهای دالان و کنگان، مهم‌ترین مخازن گازی/ میعانات گازی را تشکیل می‌دهند. تعداد ۳۸ عدد از مخازن گازی در سازندهای دالان و کنگان در این حوضه‌ها کشف شده‌است.
اولین مشتری صادرات گاز ایران را می‌توان کشور ترکمنستان دانست که خرید گاز از ایران را از سال ۱۹۹۷ آغاز کرد. دومین مقصد صادرات گاز ایران کشور ترکیه بوده که طرح احداث خط لوله گاز بین دو کشور در سال ۲۰۰۲ به پایان رسید و صادرات گاز به این کشور آغاز شد. ارمنستان سومین واردکننده گاز از ایران است که از سال ۲۰۰۹ دست به این اقدام زده است. پاکستان و هند دو مشتری احتمالی گاز ایران خواهند بود.
بزرگترین میدان گازی کشور در کمان قطر، میدان گازی پارس جنوبی است که همراه با بخش قطری (گنبد شمالی) ذخیره درجای در حدود ۵۰۷ تریلیون فوت مکعب دارد. حدود یک سوم کل ذخایر گازی ایران در این میدان فوق عظیم تجمع یافته‌است. در حدود ۱۹درصد از کل ذخایر گازی غیر همراه جهان به تنهایی در کمان قطر و میادین فوق عظیم گنبد شمالی-پارس جنوبی (در گروه دهرم) ذخیره شده‌ است.