ظروف یکبار مصرف در تناقض با اصول اولیه مدیریت پسماند
زحمت زیاد کارگران شهرداری در ایام محرم
تاسوعا و عاشورای حسینی در راه است، توزیع نذورات و استفاده از ظروف یکبار مصرف در این ایام زیادتر می‌شود. هنگام پخش غذای نذری به وفور از ظروف یکبار مصرف پلیمری استفاده می‌شود. به طوریکه دهه اول محرم، بالاترین مصرف ظروف یکبار مصرف در ایران اتفاق می‌افتد.
اما متاسفانه تکنولوژی جدید و گرایش به سمت راحتی خود با مشکلات و آسیب‌های زیادی بر روی سلامت انسان و محیط زیست همراه است. بطوریکه عمده این ظروف برای سلامتی مضر هستند، حتی گفته شده سرطان زا هستند. خصوصا استفاده از ظروف پلاستیکی برای نوشیدنی و غذاهای داغ به دلیل آزاد کردن مواد سمی به هیچ وجه توصیه نمی‌گردد.
یکی از راهکارها، جایگزینی ظروف یکبار مصرف گیاهی و لیوان‌های کاغذی با ظروف یکبار مصرف پلاستیکی می‌باشد. با این حال نکته ای که وجود دارد این است به طور کلی همه این موارد باعث تولید زباله بیشتر خواهد شد و همانطور که از اسم این ظروف برمی‌آید، یکبار مصرف بودن آن‌ها در تناقض با اصول اولیه مدیریت پسماند است که شامل کاهش، استفاده مجدد و بازیافت می‌باشد.
ظروفی که استفاده از آن‌ها نه تنها باعث کاهش زباله نشده، بلکه خود بر حجم زباله‌ها می‌افزایند. علاوه بر آن به هیچ وجه قابلیت استفاده مجدد ندارند.
از طرف دیگر از آنجایی که این ظروف معمولا برای موارد خوراکی مورد استفاده قرار می‌گیرند، بازیافت آن‌ها و تولید دوباره ظروف یکبار مصرف از مشکلات بهداشتی برخوردار است و در حال حاضر این ظروف بعضا در کارگاه‌های غیربهداشتی، غیرمجاز و به شکل سنتی بازیافت می‌شود و خطرات زیادی را برای سلامت افراد جامعه و مباحث زیست محیطی در پی دارد. چراکه این ظروف بسته به نوع و ضخامت آن تا 500 سال در طبیعت ماندگاری داشته و تجزیه نمی‌شوند.
شایسته است جهت جلوگیری از بوجود آمدن مشکلات ذکر شده، هیأت‌ها و بانیان عزاداری‌ها حتی الامکان از ظروف قابل شتستشو نظیر استیل و ملامین به جای ظروف یکبار مصرف استفاده نمایند و در صورتی که ناگزیر به استفاده از ظروف یکبار مصرف هستند، به هیچ وجه از انواع پلاستیکی آن برای مایعات و غذای داغ استفاده ننمایند.
نکته حایز اهمیت دیگر این است که تجربه سال‌های قبل نشان داده، معمولاً پس از برگزاری مراسم‌ها در این ایام، معابر و خیابان‌های شهر پوشیده از زباله‌های ناشی از رها کردن این ظروف در اطراف هیأت‌ها و محل‌های تجمع عزاداران می‌شود، که این امر علاوه بر اینکه باعث ایجاد زحمت زیاد برای کارگران زحمتکش شهرداری خواهد بود، باعث نازیبایی بصری شده و از طرف دیگر درتناقض با فرهنگ شهروندی می‌باشد.
خوب است با احساس مسوولیت در این زمینه و توجه به پاکیزگی شهر، از ریختن و رها سازی زباله‌ها و ظروف یکبار مصرف در خیابان پرهیز نموده و ضمن استفاده از سطل‌ها و مخازن زباله ای که در معابر وجود دارد، در صورت مکفی نبودن سطل‌ها، در محل‌های توزیع نذورات خود، سطل‌های زباله به تعداد کافی بگذاریم تا شهروندان بتوانند این ظروف را پس از استفاده به جای ریختن در خیابان، در سطل‌ها بیندازند.
* دکترای مدیریت محیط زیست