اقدام عجیب دانشگاه آزاد سیرجان،
پیش‌دبستانی در خانه تاریخی!
به بهانه اجرای سنگفرش محوطه یخدان‌ها سری به یخدان‌ها و محوطه‌‌سازیی آن زدیم. شهرداری سیرجان برای محوطه‌سازی یخدان‌های دوقلو چندی است طرح خوبی را آغاز کرد و در حال پایان دادن است که در آن با موازین و استانداردهای محوطه سازی حول آثار تاریخی پیاده روها را آجر فرش و خیابان یخدان‌ها را سنگفرش کرده است.
اما چند موی کثیف از قبل در ظرف این ماست خوشمزه افتاده بوده که برداشتنش از عهده توان شهرداری خارج بوده و یا اگر با پیگیری شورای شهر میسر می‌شده، نیاز به همکاری دیگر ادارات و ارگان‌ها و نهادها داشته و یک دست صدا نداشته است.
از لحظه‌ی ورود به این خیابان متوجه ستمی می‌شوید که اخیرا به حریم بصری این اثر تاریخی ویژه شد. ساختمانی بتونی که به کلی نمای یخدان‌ها را گرفته است. اینکه انگیزه چه بود و چرا شهرداری سیرجان در دورانی که داوود قاسمی نژاد شهردار سیرجان بود مصوبه‌ی شورای شهر وقت را برای خرید این ملک و افزودنش به محوطه‌ی فضای سبز جلوی یخدان‌ها پشت گوش انداخت!؟
چندان آشکار نیست اما در ادامه کمیسیون ماده 5 کرمان هم در رفع مشکل مالکان برای پروانه‌ی ساخت و ساز، بسیار تا بسیار یکسویه نگریسته و نسبت به این اثر تاریخی ستم ورزیده است. انگار قضیه را ملی و میهنی نگاه نکرده و این دو یخدان بی چاره را به عنوان رقیبی برای یخدان‌های مویدی کرمان دیده است درحالی که جای هم را تنگ نکرده بودند.
در ادامه وقتی روی سنگفرش‌های قشنگ خیابان گلیم حرکت می‌کنید و از آجرفرش‌های زیبای پیاده‌رو که شهرداری سیرجان به تازگی زحمت کشیده و نصب کرده حظ وافر می‌برید، یکباره چشم‌تان به یک خانه‌ی جدید با نمای سنگی می‌افتد! مایه‌ی تعجب است که نمای سنگ آن هم درست جلوی یخدان‌های تاریخی؟ خانه‌ی قدیمی‌ای هم نیست. چرا شهرداری سیرجان به چنین نمایی در این بافت مجوز داده است؟ آیا علمش را نداشته یا پای ساخت و پاختی در میان است؟ زیرا بعید می‌دانم در این دوران کارشناس شهرداری متوجه نبوده باشد که نباید روبروی یک اثر تاریخی به چنین نمایی مجوز ساخت و پایان کار داد. حالا خانه‌های قدیم‌تر می‌گوییم مربوط به سال‌ها پیش بوده و آن زمان به این چیزها توجه نشده است.
در ادامه اما آنچه آه از نهاد بیننده درمی‌آورد، این ست که در محوطه‌ی بزرگ و زمین روبروی خانه‌ی دو اثر تاریخی یخدان و خانه تاریخی سعیدی‌ها، دیواری بلوکی ساز ناکوک جدایی می‌زند. اتصال حیاط خانه‌ی دوطبقه و تاریخی سعیدی‌ها به محوطه یخدان‌ها در صورت همکاری و تعاون به نیت توسعه شهر ممکن بود و می‌توانست زیبایی این بافت تاریخی گردشگری سیرجان را دو چندان کند. اما شما بر می‌خورید با یک دیوار زشت بلوکی و سیمانی با یک در بزرگ آهنی و قرمز رنگ که دانشگاه آزاد به کژسلیقگی تمام به دور خانه‌ی سعیدی‌ها کشیده و وقتی از سمت در ورودی این اثر ثبت ملی شده می‌روید به جز اینکه با تلی از خاک و خل و انبوهی زباله روبرو می‌شوید، متوجه می‌شوید که این دانشگاه ادعای ایجاد دانشکده معماری در این بنا را نیز زیر پا گذاشته و آنجا را تبدیل به پیش‌دبستانی کرده است! این نوع کاربری برای اثری تاریخی در هیچ جای جهان مرسوم نیست. اینکه این بچه‌ها در چنین فضایی پیش دبستانی بروند خوش به حال‌شان. شاید هم در آینده همین موضوع باعث شود عاشق معماری ایرانی بشوند اما آیا به خاطر بازیگوشی اقتضای سن‌شان بنا را تخریب نمی‌کنند؟
تکلیف تعیین کاربری جدید برای خود یخدان‌ها و وجود چند فروشگاه اغذیه و صنایع دستی و یک نگهبان چه می‌شود تا دوباره معتادان بی خانمان شب‌ها در این محوطه زیباسازی شده بیتوته نکنند و محوطه را هم باز به گند نکشانند.
این‌ها سوالاتی است که بهتر است مسوولان میراث فرهنگی، شهرداری، دانشگاه آزاد و... برای آن پاسخ یا برنامه‌ای داشته باشند.