عوارض و عواقب مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها؛
چرک‌خشک‌کن و نون و نوشابه!
به نظر می‌رسد مصرف آنتی‌بیوتیک در بین سیرجانی‌ها بالاست بدون آنکه متوجه عواقب مصرف بی مورد و خودسرانه و زیاد انواع چرک‌خشک‌ها و عواقب آن یعنی مقاومت میکروبی آن باشند.
به همین بهانه سراغ مهین بهزاد‌پور یکی از پزشکان عمومی شهرمان رفتیم تا در این باره از او دانسته‌های بیشتری را به دست بیاوریم.
آیا مصرف آنتی بیوتیک در سیرجان بالاست؟
مصرف آنتی بیوتیک در کل ایران بالاست. دلیل اون هم خوددرمانی توسط خانواده‌هاست و هم اطلاعات نادرستی که از این از اون داده میشه و از منابع مختلف غیرعلمی و هم اینکه به هر حال دارو در ایران ارزونه و در دسترس. داروخونه‌ها هم نباید در دسترس بیماران مراجعه کنندگان به راحتی بذارن فقط یک سری داروهای خاص هست که داروخونه‌ها بتونن بدون نسخه بدهند. این همه باعث شده که مصرف آنتی بیوتیک بالا بره و در سیرجان طبق آمار دو الی سه برابر سه برابر کشور ما مصرف آنتی بیوتیک بالاست که این آمار ثابت میکنه و اون هم همین مسائل دیگه خود درمانی است.
چقدر از مراجعه کنندگان شما شما اصرار به نوشتن آنتی بیوتیک در نسخه دارند چرا که معتقدند به خاطر چرکی بودن گوش و گلو و... دچار بیماری شده‌اند؟
عوارض مصرف بی رویه آنتی بیوتیک و اینکه چه اثری روی فرد و چه اثری روی جامعه دارد را بدانیم متوجه می‌شویم که واقعا نباید نباید آنتی بیوتیک بی رویه مصرف شود. اینکه چه موقع بهتر است آنتی بیوتیک استفاده کنیم و اینکه باید به موقع استفاده بشود همه را واقعا لازم هست پزشک به تشخیص برسد. به همین خاطر بهتر است که به مردم اطلاع رسانی بشود که حتما مصرف آنتی بیوتیک تحت نظر پزشک باشد و هیچ وقت هم به پزشک اصرار نکنید که آنتی بیوتیک بنویسه چون بعضی وقتا واقعا همکارا خب گلایه دارند و میگن که ما دیدیم بیماری ویروسی داره ولی میگه گوش درد هستم و می دونه که اگه مثلا این پزشک براش ننویسه، مراجعه می کند به پزشک دیگه و این اطلاع رسانی و آگاهی سازی نشریه شما بسیار قابل ستایش است. ممنون که اطلاع رسانی می کنید و انشاالله که فرهنگ سازی بشه و استفاده از آنتی بیوتیک‌ها به صورت منطقی باشه اما اینکه چه راهکارهایی هست برای مقابله با مقاومت، بهترینش به نظر من اول اقدامات بهداشتی است. یعنی باید پیشگیری کنیم.
مصرف آنتی بیوتیک بدون تجویز پزشک به خصوص برای بچه‌ها چه عوارضی خواهد داشت؟
کودکان در معرض خطر بیشتری هستند. واقعا نباید با یک تب ساده، فوری آنتی بیوتیک فوری شروع بشه چون اصلا روند قضیه رو برعکس می کنه و راه تشخیصی رو خیلی مشکل‌تر میکنه و علاوه بر اون آنتی بیوتیک اولین عوارضی که عوارض گوارشی ست. یعنی ساده ترین اثر عوارض گوارشی رو که معده درد میده. چه اطفال و چه بزرگسالان. حتی تهوع و استفراغ و مهم‌تر اینکه باکتری‌های طبیعی توی روده داریم و این باکتری‌ها باید باشند و برای سلامت فرد لازم است و وقتی آنتی بیوتیک مصرف می کنیم، آنتی بیوتیک میاد باکتری رو از بین می برد و ما داریم یه ضرری به بدن‌مون می زنیم. واقعا لازم نباشه نباید یه آنتی بیوتیک مصرف بشود.
اینکه گفته می‌شود مصرف آنتی بیوتیک برای بیماری‌هایی که ویروسی هستند و اصلا نیازی به آنتی‌بیوتیک ندارند ، منجر به مقاومت میکروبی می‌شود، به چه معناست؟
آنتی بیوتیک علاوه بر عوارض گوارشی موجب مقاومت میکروبی در فرد می شود. موقعی که دیگه نیاز داره واقعا که میکروبی را در بدنش از بین ببرد، دیگه مقاوم شده و دارو جواب نمیده. گرفتار میشن. نباید این آنتی بیوتیک‌های جدید فوری مثل نقل و نبات پخش بشه و مصرف بشه.
خیلی سردردها به خاطر کم آبی طرف است و رفته توی آفتاب سردرد شده اما فوری استامینوفن میخوره. باید آب بخوره.
خب همه موجودات برای بقای خودشون نیاز به یه سری تغییرات دارن. این شامل حتی میکروب‌ها که طیف کلی هست و باکتری‌ها می شود و این میکروب‌ها و باکتری‌ها که بیشتر مد نظر ما هست به خاطر بقای خودشون به طبع میان یه تغییراتی در مکانیسم خودشون ایجاد میکنن و در واقع در وجود خودشون تغییراتی ایجاد می کنند که عواملی که باعث مقاومت بشه و بنابراین وقتی که ما آنتی بیوتیکی می دیم به طرف میکروب از بین ببریم میکروب در برابر خودش یه حفاظتی ایجاد می کنه و باعث میشه به مرور زمان به اون آنتی بیوتیک مقاوم بشه و استفاده بی رویه از آنتی بیوتیک‌ها مقاومت میکروبی رو به همین طریق بالاتر می بره. دیگه وقتی که مقاومت میکروبی ایجاد میشه ما مجبوریم اون دارو رو یا با دوز خیلی بالاتر بدیم یا داروی دیگری جایگزین کنیم و بالطبع داروی جدید احتمال زیاد گرون تر باشه و خیلی سخت تو بازار پیدا بشه و عوارض بیشتری داشته باشه.
این بد است که در فرهنگ ما همه تصور خود پزشک پنداری دارن و توصیه اطرافیان هست که گوش درد داری، چرکی شده و فرد به پزشک مراجعه نمی کند. کافی ست به مراکز بهداشتی درمانی پزشک عمومی جایی مراجعه کنند معاینه بشن واقعا ارزش اینو نداره که آنتی بیوتیک مصرف بکنن.
در زمان کرونا یه مقدار فرهنگ سازی شد ولی باز هم به نظر من باید ادامه پیدا کنه. کسی که احتمال میره سرما خورده تا مشخص بشه چه ویروس و چه میکروب باشه باکتری دخیل باشه از حضور در مجامع عمومی خودداری کنه و از دست دادن و روبوسی حتما خودداری کنه. شستشوی مرتب دست‌ها خیلی ضروری هست و در مبحث عفونت‌های گوارشی هم که شستشوی دست‌ها و تهیه بهداشتی غذا و صحیح مواد شوینده و مواد نگهدارنده این‌ها هست که ما اول باید پیشگیری کنیم. در واقع ایجاد عفونت و بعد مرحله بعد پیشگیری از گسترش این عفونت‌ها کسی که فرض کنه مثل همون عفونت گوارشی داره اسهال ساده بهتره حالا چند روزی رعایت کنه. خودش شستشوی مرتب دست از هم مهم تره کوتاه بودن ناخن‌ها تمیز بودن سرویس بهداشتی و حتی امکان در جمعیت مجامع بزرگ پیدا نکنه تا عفونت برطرف بشه. بعد از کنترل عفونت در صورت گسترش عفونت دیگه میریم سر درمان که درمان باید واقعی باشه با مراجعه به پزشک باشه اگه واقعا آنتی بیوتیک نیاز هست بخوره.
این مقاومت میکروبی الان تبدیل به یک معضل جهانی شده. کل جهان در حال ارائه راهکارهایی هستند. ما در ایران و در سیرجان بیشتر بهش گرفتار هستیم. فروش آنتی بیوتیک‌ها در داروخانه‌ها به صورت آزاد اشتباه و باید بدون ارائه نسخه اصلا هیچ آنتی بیوتیکی فروخته نشه تا این معضل جهانی برطرف بشود.