گزارشی از افزایش قیمت سرسام آور میوههای فصلی:
قیمت نجومی میوههای نوبرانه
گرانی و بیش از حد قیمت میوه در بازار و ناتوانی اغلب خانوارها در تامین آن گلایهی مردم را در برداشته و نظارت بیشتر مسوولان را میطلبد. به خصوص در برخی مغازهها مانند میوهفروشیهای خیابان امام جنوبی.
کیسههای نایلونی با تعداد میوههای انگشتشمار در دست مردی که برای خرید میوه به مغازهی میوه فروشی مراجعه کرده، چهار عدد هلو و یک طالبی کوچک. و در حالی که نگاهش همچنان روی رسیدِ خریدش است از مغازه خارج میشود.
افزایش قیمتها به میوه و تره بار هم رسیده است و توان خرید مردم را تا حد غیرقابل تصوری پایین آورده است. میوههایی با قیمت 60 ، 70 و حتا 150 هزار تومان در توان خرید عامهی مردم به خصوص قشر پایین جامعه نخواهد بود.
رویای خرید میوه در بین اقشار ضعیف جامعه
مردم با حضور در بازار رنگارنگ میوه و ترهبار بهشدت از افزایش افسارگسیخته قیمت میوه و ترهبار نگراناند و کمتوجهی مسوولان در این رابطه و رها کردن بازار آنها را بسیار رنجانده است.
با حضور در بازار تره و بار مشاهده میشود که نهتنها قیمت میوه، بلکه افزایش قیمت شامل سیبزمینی و پیاز هم شده و خرید مردم در این بازار پر تقاضا به عدد و شماره رسیده است.
عدهای از مردم در همکلامی خود با خبرنگاران مدعی هستند مصرف میوه روزانهی آنها به سبب افزایش قیمتها و پایین بودن درآمدشان به صفر رسیده و بهگونهای امنیت غذایی آنها به خطر افتاده است.
انتظار شهروندان، نظارت بیشتر مسوولان
برخی از شهروندان میگویند طی سال گذشته در هر بار حضور در بازار حداقل سه قلم میوه خریداری میکردند اما امسال قدرت خرید حتی یک کیلو میوه را هم ندارند و اگر هم داشته باشند مجبورند به تعداد مصرفشان میوه خریداری کنند.
شهروندان از مسوولان انتظار دارند پیش از اینکه دسترسی به میوه و ترهبار برای آنها خاطرهانگیز شود، وارد بازار شده و با پیش گرفتن اقداماتی تعادل واقعی و محسوس را در بازار به ارمغان بیاورند.
یک زن میانسال که چند پلاستیک میوه خریده است، میگوید: این چند قلم میوه ۱۲۰ هزار تومان شده است، ایران تولید کننده بزرگ میوه در جهان است، ایران چهار فصل است و هر میوهای به عمل میآید، چرا باید چنین گران باشد.
وی افزود: در فرهنگ ما سیرجانیها، از مهمان با میوه پذیرایی میکنند و این فرهنگ را نمیتوان نادیده گرفت، اما بعضی موقع گرانیها آنقدر میشود که شرمنده مهمان میشویم.
یک خریدار دیگر از بالا بودن قیمت سبزی و صیفیجات از قبیل سیب زمینی، پیاز و گوجه انتفاد کرد و گفت: اینها به نیاز روزانه تبدیل شده و تقریبا روزانه مصرف داریم، چگونه با این قیمتهای سرسامآور نیاز غذایی روزانه را تامین کنیم. به خصوص افرادی همانند من که فقط با حقوق بازنشستگی گذران زندگی میکنم و حقوق ماهیانه و دریافتی من به چهار میلیون تومان هم نمی رسد چگونه باید با این دریافتی، زندگی را بچرخانم
تفاوت قیمتها در نقاط مختلف شهر
در یک روز تعطیلی به میوه فروشیهای یکی از خیابانهای شهر رفتیم و قیمت عرضهی میوه را با مغازههای سطح شهر مقایسه کردیم. قیمتهایی که میوه با آن نرخ عرضه میشد با قیمتی که روی تابلو نوشته شده بود، متاسفانه عرضه نمیشد و در صورت اعتراض یکی از خریداران، به او گفتند که این قیمت چند روز پیش است و هنوز قیمتها را عوض نکردیم.
متاسفانه برخی از فروشندگان میوه در این راستهی خیابان از دلیل تفاوت قیمت برخی میوهها میگویند: «نرخ اجارهها را با هم مقایسه کنید. اینجا اجارهها خیلی بالاست و نباید این تصور را داشته باشید که قیمت میوه در اینجا با قیمت میوهای که یک وانتی گوشهی خیابان بدون هیچ هزینهای میفروشد، یکسان باشد. مطمنا قیمت میوهی مرغوبی که اینجا فروخته میشود بالاتر از میوههاییست که زیر آفتاب میمانند، خواهد بود.»
تاثیر اجاره مغازه، در قیمت میوه
هر چند که تفاوت بین قیمتهای میدان مرکزی میوه و ترهبار و مغازههای میوه فروشی سطح شهر، طبق مصوبه نباید بیش از ۳۰ درصد باشد، در برخی موارد بیش از ۱۰۰ درصد هم مشاهده شده است، میوه فروشان نسبت به اینکه مغازهشان بالا یا پایین شهر است، قیمت میوه را تعیین میکنند، پول اجاره مغازه را در نرخ میوه تاثیر میدهند و به این دلیل است که تفاوت فاحشی بین میوه فروشیهای بالا و پایین شهر وجود دارد.
نظارت بر قیمت میوه و ترهبار بر عهدهی جهاد کشاورزیست
طبق معمول اداره صنعت و معدن و تجارت را مسوول قیمتگذاری و نظارت بر قیمتها دانستیم و با رییس این اداره گفتگو کردیم. در آغاز عربپور به این نکته اشاره کرد: «در بحث کالاها و خدمات؛ نظارت بر کالاهای اساسی بر اساس قانون انتزاع و تمرکز از مرحلهی تهیه، توزیع و قیمت گذاری بر عهدهی جهاد کشاورزیست. کالاهای اساسی همانند میوه و ترهبار، شکر، گوشت مرغ، گوشت قرمز و مواردی از این قبیل. که از وزارت صمت جدا و به جهاد کشاورزی سپرده شده است.
اما کالاهایی همانند آب معدنی، شیر، دستمال کاغذی و ... تحت نظارت اداره صنعت و معدن و تجارت خواهد بود که باید حتما به قیمتی که روی کالا به عنوان قیمت مصرف کننده حک شده است عرضه شود و هیچ فروشندهای حق ندارد مبالغی اضافهای را به عنوان مالیات اضافه و یا بهانههایی چون قیمت قبل، را از خریدار دریافت کند. که در صورت شکایت و مشاهده تخلف، اداره تعزیرات فیالبداهه قدرت پلمب مغازه را خواهد داشت. قابل توجه این که جرایم گرانفروشی و بازدارنده هم 5 برابر شده است.»
این در حالیست که تا قبل از این مصوبه دردسرساز، همواره در تمامی دولتها اداره بازرگانی-وبعدا صمت- نرخ روزانه میوه و تره بار را در میدان و مغازه میوه فروشی اعلام و حتا کسبه موظف به نصب اتیکت و درج آن در تابلو بودند. حالا با احاله آن به جهاد کشاورزی که ساختار آن سنخیتی با نظارت و قیمت گذاری ندارد و متعاقبا شانه خالی کردن آن از وظیفه ای که به هرحال بر دوش گرفته، باعث هرج و مرج و گرفتاری مردم شده است. کاش مسوولان فرادستی وظایف ایشان را گوشزد و ملزم به نظارت و کنترل بازار کنند.
اداره ای که هیچ گونه پاسخگو نیست
مسوولان جهاد کشاورزی را چگونه دریابیم؟
اما قصد گفتگو در رابطه با نحوهی نظارت جهاد کشاورزی بر قیمت و نحوهی عرضهی میوه و ترهبار را رییس این اداره را داشتیم که پس از یک هفته پیگیری متاسفانه موفق به گفتگو با مسوولان این اداره نشدیم. حتا روز دوشنبهای که روز ملاقات مردمی با رییس این اداره بود.
خب سوال اینجاست که چرا میبایست مسوولیت نظارت بر کالاهای اساسی شهروندان را به عهدهی ادارهای گذاشت که هر گونه راه ارتباطی با شهروندان را بسته است؟ آیا مسوولان شهر، از این موضوع واقف هستند و یا راه ارتباطی با این اداره را برای شهروندان تعریف کردهاند؟