در آستانه بازگشایی مدارس حضوری و امید به بازگشت آب رفته به جوی روند آموزش؛
مدرسه دلتنگ هیاهوی بچه‌ها
خانه‌نشيني اجباري، نفرستادن بچه‌ها به مدرسه، آموزش مجازي و از راه دور، نبود اينترنت در برخي نقاط، کمبود امکاناتي مثل تبلت برای برخي دانش‌آموزان، تعطيلي مدرسه ناشي از اعمال محدوديت‌هاي کرونايي توسط دولت سابق همه از مشکلات علني‌ئي بود که محدوديت‌هاي اجتماعي دوران کرونا به ساختار آموزشي ما تحميل کرد.
مشکلاتي که مثل يک کوه يخ فقط روي آب. اينهاست که ديده‌ايم و به راحتي برميشماريم. زير اين کوه يخ عمق فاجعه‌اي بسيار بزرگتر است براي روند آموزش نسل آينده‌ي ايران و تاثيرات درازمدتي خواهد داشت بر ميزان اجتماعي شدن نسل نو و حتا سلامت جسم و روان آنها.
آموزش مجازي در اين چند ساله چه ضربه‌هايي به فرايند اجتماعي شدن کودکان و نوجوانان زده و راه حل جبران چيست؟
تاثير محدوديت‌ها و تعطيلي مدرسه در شدت بخشي به تبعيض و فقر آموزشي و کاهش برابري آموزشي چه بوده؟
از منظر کاهش سطح سواد دانش‌آموز تاثيرات مخرب اين دوره چه بوده و راه حل آن چيست؟ برگزاري دوره‌هاي جبراني؟
تعطيلي مدرسه چند درصد بچه‌ها را به فقر حرکتي کشاند و افزايش وزن و ساکن ماندن پشت تبلت‌ها در خانه تا چه حد موجبات در خطر قرار گرفتن سلامت جسمي بچه‌ها و سلامت روانشان را به همراه داشته است؟
تغيیر سبک بازي‌هاي رايانه‌اي و انزواي بچه‌ها در آينده چه تغييري بر زندگي سبک زندگي نسل جوان آينده خواهد گذاشت؟
هيچ آمار دقيقي وجود ندارد. فقط ميتوان حدسهايي زد و از ميان حرفهاي آموزگاران و پدر و مادرها و نگراني‌ها و دغدغه‌هاي‌شان فهميد که در ادامه برای جبران مافات چه بايد کرد؟
يکي از معلمان سيرجاني در همين باره به سخن‌تازه مي‌گويد:
آموزش همگاني و باکيفيت يکي از پايه‌هاي توسعه پايدار است و آشکار است که بدون داشتن يک ساختار آموزشي خوب و توانمند، حرف زدن از توسعه، يک شوخي بيمزه است
به گفته‌ي اين آموزگار همشهري:
دانش‌آموزي که دو سال مدرسه نرفته است عادت‌هاي غلط در رفتار و در شيوه‌ي يادگيري او شکل گرفته است که حالا حتا با بازگشتش به مدرسه هم سخت مي‌شود آن عادت‌ها را از سر او دور کرد.
عادت‌هايي مثل صبح‌ها دير بيدار شدن و نداشتن حس همکاري و تعاون با بغل‌دستي و گرايش به بازي‌هاي جمعي پرتحرک نداشتن تا چيزهاي بدتري مثل ياد نگرفتن دروس پيش‌نياز که در سال‌هاي آموزش مجازي مي‌بايست بياموزد اما در خانه بازيگوشي کرده و کلاس آنلاين را بدون هيچ تذکري دنبال نکرده يا در امتحانات مجازي از اهالي خانه کمک گرفته است.
اينها همه چالش‌هاي معلمان و مدارس است و بايد براي رفع آن فکر اساسي کرد و برنامه‌ي مدون در وزارت آموزش و پرورش ريخت.
از کدام مشکل بگوييم؟
صالحه مادر يک کودک دبستاني‌ست. او نيز از مشکلات دو سه سال گذشته‌اش در حيطه‌ي آموزش فرزندانش مي‌گويد: "با آمدن کرونا با چالش‌هاي جديدي رو به رو شديم که يکي از جديدترين و جديدترين اين چالش‌ها در حوزه مدرسه بود و با غير حضوري شدن مدارس و دور بودن از فضاي مدرسه، مشکلات زيادي براي بچه‌ها و خانوادها به وجود آمد و براي دختر من که در مقطع دبستان درس مي‌خواند اين مشکلات بيشتر بود.
من به عنوان يک مادر کارمند در سال اول کرونا مجبور شدم مدت زيادي را در خانه بمانم تا بتوانم در کلاس‌هاي آنلاين دخترم را همراهي کنم.
از طرفي گاهي متوجه صحبت‌هاي معلم و درس دادن او نمي‌شد و من بايد دوباره عصرها برايش توضيح ميدادم و نقش يک معلم را ايفا مي‌کردم .
اما در سال دوم اين مشکل کمتر بود و دخترم با کلاس‌هاي آنلاين ارتباط بهتري برقرار کرد. يکي ديگر از مشکلات دوران مدارس غير حضوري عدم حضور در فضاي مدرسه و دور بودن از نشاط مدرسه و دوستان بود که تاثير زيادي بر روان بچه‌ها داشت.
از زمان امتحانات هم نگم براتون که بچه‌ها به دليل حضور در خانه آنچنان که بايد و شايد دل به درس نمي‌دادند و افت تحصيلي بسيار زياد بود."
از نگاه اين مادر با حضوري شدن مدارس دوباره مشکلات و چالش‌هاي جديدي داريم و 2سال ماندن در خانه بچه‌ها را تنبل کرده و افت تحصيلي به دنبال داشته و امسال سال سختي براي معلمان و دانش آموزان و والدين خواهد بود چرا که برگشت به دوران قبل از کرونا و روال عادي بسيار سخت است.
سختيهايي که گذشت
فاطمه زيدآبادي؛ روانشناس و استاد دانشگاه درباره‌ي اين مشکلات به سخن‌تازه مي‌گويد:
"ورود ويروس کرونا و شيوع زياد آن در سبک زندگي افراد به ويژه خانواده‌ها و فرزندان آنها تغييرات زيادي ايجاد کرد که در ابعاد منفي آن چشم‌گيرتر بود؛ از جمله اين مسائل ميتوان به آموزش و تحت تاثير قرار گرفتن آن اشاره کرد.
دانش آموزان از زمان شروع آموزش مجازي به دليل عدم شناخت نسبت به اين فضا و اينکه به چه شکل قرار است مورد ارزيابي قرار گيرند، دوري از دوستان و ... تحت فشار بودند و از طرفي والدين نيز مزيد بر علت بودند؛ نگراني دسترسي فرزندانشان به فضاهايي غير از آموزش، نگران ياد نگرفتن مطالب درسي، احساس مسئوليت چندين برابر در مسائلي که آگاهي زيادي از آن ندارند و اين دانش آموزان را بيشتر تحت تاثير قرار داد.
معلم نيز به نوبه خود با مسائل مختلفي دست و پنجه نرم کردند از جمله چگونه ارتباط تا حدي يکطرفه را مديريت کنند که يادگيري دانش آموزان تحت تاثير قرار نگيريد، مديريت فضاي منزل که در آموزش خدشه اي وارد نکند، ايجاد انگيزه براي همکاري دانش آموزان و ...
از طرفي خيلي از خانواده‌ها و هم معلمان از نداشتن امکانات از جمله کامپيوتر ، تلفن همراه، اينترنت و ... نگراني زيادي را متحمل شدند. در اين راه به نظر مي رسد دانش آموزان و معلمان کلاس اول بيشترين فشار را متحمل شدند.
قطعا آموزش آنلاين کيفيت يادگيري و آموزش را به شدت تحت تاثير قرار داده و تبعات آن بعد از حضوري شدن مدرسه به چشم مي خورد و خواهد خورد.
متاسفانه عدم همکاري دانش‌آموزان، جايگزين شدن والدين در فعاليت‌هاي آموزشي، نداشتن انگيزه کافي جهت درس خواندن و شيوه‌هاي ارزشيابي نامناسب و... باعث کيفيت پايين شد."