زیان فروش پسته خام و فراوری نشده؛
سود طلای سبز در جیب دلالان
چند سالی هست که از بحث وجود دلال در موضوع خرید و فروش پسته و لزوم حذف آن میگذرد. در این چند ساله همواره از زبان نمایندگان استان کرمان و حتا رییس مجمع نمایندگان استان کرمان بارها ضرورت حل و فصل این مشکل را مطرح کردهاند اما همچنان اوضاع بر همان روال سابق است!
زحمت و تلاش و خون دل را کشاورزان میخوردند و در نهایت این دلالان هستند که نه چک میزنند و نه چانه و سود پسته را میبرند به بانک یا به خانه!
مسوولان بارها گوشزد کردهاند که عدهای دلال با جوسازی کاذب به دنبال تصاحب پسته مردم به قیمت ارزان هستند و تاکید کردهاند که تولیدکنندگان، پسته خود را به دلالان نفروشند.
همواره مسوولان شهرستان و استانی با برگزاری نشستهای مختلف، موانع و مشکلات صادرکنندگان پسته را بررسی و راهکارهای مناسب را ارائه دادهاند.
وعده های رنگارنگ سر دادهاند که «عزم جدی دولت بر حمایت از صادرکنندگان پسته است ضمن اینکه باید میان صادرکنندگان واقعی و دلالان تمایز قایل شد.»
برخی افغانها دلال پسته شدهاند!
چند سال پیش بورس پسته راه اندازی شد تا جلوی دلالی در خرید و فروش پسته را بگیرند و نگذارند دلالان پستهها را ارزان از چنگ کشاورزان به در بیاورند و با قیمتی هم پای جان در مراکز دیگری بفروشند.
اما همچنان نبود کیفیت و استاندارد مشخص برای محصولات کشاورزی از مشکلات موجود در صادرات این محصولات بوده است.
سالهاست برخی نمایندگان استان اقرار دارند که افاغنه دلال پسته شده اند و به همین منظور پیشنهاد و راهکارشان راه اندازی بورس پسته بوده اما حالا با گذشت چند سال میبینیم که همچنان این راهکار نیز چوبی لای چرخ دلالان نگذاشته است. بنابراین با توجه به ظرفیت موجود لزوم تحول در ساختار تولید، تجارت و صادرات پسته احساس میشود.
به تولید ارزش افزوده روی پستهی سیرجان توجه نشده است
علاوه بر اینکه قیمت پستهی خام می تواند در سازوکارهایی مثل بورس پسته، خود کشاورزان استان و ایران را تبدیل به مرجعی برای قیمت گذاری کند اما همچنان در بخش ارزش افزوده محصولات پسته محور، بازی را دلالان می برند. بسیاری از شرکتهای صادرات پسته و یا تولیدکنندگان خوراکی در داخل کشور پسته سیرجان و دیگر شهرهای پسته خیز خطه کرمان و ایران را با قیمتهای پایینی خریداری می کنند، درحالی که این شرکتهای همان پسته را با فرآوریهایی ساده به چندین و چند برابر قیمت به فروش میگذارند. یک بسته کوچک پسته برشته و نمکین شده مگر چند دانه پسته در داخل خود دارد که در بازار مواد خوراکی با قیمتهای گزافی به فروش میرسد؟
آیا مسوولان توجه کردهاند که چرا همین فراوری را در منطقه ویژه اقتصادی سیرجان و یا یکی از شهرکهای صنعتی چندگانهی شهر انجام ندهیم و در سود آن مردم شهر خودمان را شریک نکنیم؟ چه مقدار اشتغال پیرامون آن ایجاد میشود؟ از بستهبندی تا فرایند نمکین کردن و...
بنابراین میبینیم که هنوز ابتدای راهیم و هرچه جلوتر برویم و در سالهای آینده پسته کالایی گران قیمتتر لوکستر و کمیابتر خواهد شد که دانه دانهی آن ارزشمند بوده و دیگر فروش خام و فله ای آن جز زیان برای کشاورز بهره ای نخواهد داشت.