ضرورت شناسایی مزیت‌های اقتصادی غیرمعدنی سیرجان؛
قوّتـوی سیرجـان، به کـام کرمـان

بازار قوّتوهای سیرجان آن قدر  منحصر به فرد است که اگر مسوولان شهر همت می‌کردند این بازار سنتی مرمت شود و به گردشگران عرضه شود، همین یک داشته‌ی سیرجان به تنهایی با عطر قوّتو چنان خاطر گردشگران را مست می‌کرد که تا عمر دارند از سیرجان خاطره‌ی خوبی در یادشان ثبت بماند و از یادآوری سفر به سیرجان خاطرشان به رقص آید.
اما نه تنها در این سال‌ها چنین اتفاق خوبی  برای بازار قوّتو نیفتاد که با چوب لای چرخ گذاشتن‌های مدیران غیربومی سابق اداره میراث فرهنگی سیرجان، حتا پنهان و کتمان هم شد تا قوّتو به نام خود شهر کرمان ثبت ملی شود.‌ حالا انگار نه اینکه از دید اهالی استان‌های دیگر سیرجان و کرمان یکی‌ هستند و آنان تو و منی‌های ما را درک نمی‌کنند.
 جفا به ظرفیت اقتصادی سیرجان در زمینه‌ی قوّتو در گذشته چنان بود که حتا مصداق ضرب‌المثل زیره به کرمان بردن شده بودیم. ضرب‌المثلی که نشان از کار بیهوده‌ی اقتصادی و تجاری کردن است. اینکه محصولی را برای فروش به دیاری ببری که خودش آن را تولید می‌کند. اما این اتفاق عجیب در سیرجان کم و بیش افتاد! بسته‌بندی‌های شکیل قوتوهای رنگارنگ با روکش شکلات از جمله محصولاتی‌ بود که از شهرهای بزرگ به سیرجان می‌آمد و در فروشگاه‌های به اصطلاح لاکچری به فروش می‌رسید!
اما خوشبختانه اخیرا دیده شده که خود بخش خصوصی سیرجان و سرمایه‌گذار بدون دست روی دست گذاشتن و منتظر دولت و مسوولان دولتی ماندن، وارد عمل شده تا محصولی با بسته‌بندی شکیل از قوتو را تولید و روانه‌ی بازار کند.
پسته‌دار ما هم اگر صنعت بسته‌بندی و ارزش افزوده را جدی‌تر گرفته بود، امروز حیران فروش انبوه پسته‌ی خامش نبود و به خاطر تحریم‌ها و عرضه جهانی پسته‌ی آمریکا، پسته‌اش روی دستش باد نکرده بود. بسته‌های پسته‌ی برشته و قوتوی پسته را در آستین داشت، جایگزین چنین روزهایی. هم مشابهش نبود که بازار از دست برود و اشباع شود و هم ارزش افزوده‌اش در جیب خودش می‌رفت. پسته‌ای که به صورت خام و فله‌ای با قیمتی ارزان‌تر از سیرجان صادر می‌شود و بعد با برشته شدن و بسته‌بندی‌های کوچک هر دانه ۳هزار تومان به خودمان فروخته می‌شود!
بدون شک اگر سر همین رشته را بگیریم و در شاخه‌های مختلف به آن بنگریم، متوجه می‌شویم که این رشته سر دراز دارد و برای تولیدات دیگر سیرجان مثل گلیم، کیف‌گلیم، بادام، پته و تولیدات معدنی و... هم صدق پیدا می‌کند.
مزیت‌های اقتصادی سیرجان باید شناسایی شوند.‌ مزیت به تولید محصولی می‌گویند که قیمت تمام شده‌ی تولیدش در یک مکان کمتر از تولید همان محصول مشابه در مکان‌های دیگر است.
برای مثال مطمئناً تولید قوّتوی پسته در سیرجان نسبت به هرکجای دیگر ایران و جهان مزیت دارد. هم در کیفیت و هم در مناسب بودن قیمت تمام شده‌ی محصول.
در حوزه‌ی گلیم که خیلی بیشتر از بخش‌های دیگر غفلت ورزیده شده و کوتاهی‌ها بسیار بوده است. عنوان شهر جهانی گلیم را داشته باشی و نتوانی از قبل آن شهر سیرجان را به نان و نوایی برسانی دیگر نوبر است!
یکی از اشتباهات مهلک دولت محمود احمدی‌نژاد، تجمیع وزارت صنایع و وزارت بازرگانی در یک مجموعه بود. وزارتخانه‌ی صمت آن قدری که به معادن اهمیت می‌دهد و برای آن‌ها وقت اداری خود را پر می‌کند، نوبت به بخش‌های خصوصی ریز و درشت در زمینه‌ی کلاهای صادراتی سنتی ایران مثل قالی و فرش و گلیم و پسته و پته و... نمی‌رسد. درحالی که سابق بر این برای مثال بازار جهان شیفته‌ی فرش ایران بود و مثلا همین قالی کرمان در دنیا لنگه نداشت و برایش سر ودست می‌شکستند. چون قالی کرمونی مشهور بود به اینکه هرچه پا بخورد بیشتر به جلوه می‌آید! کوتاه‌های وزارتخانه‌ی صمت نسبت به این مزیت اقتصادی بزرگ کشور ما موجب شد ایران عملا بازار فرش جهان را به رقیبان واگذار کند و سیرجان هم که تولید کننده گلیم بود در این روند اشتباه ضربه‌های سختی دید.
اگر حرف خود مسوولان کشور را در زمینه‌ی بی‌اثر پنداشتن تحریم‌ها جدی بگیریم، باید به اوج ناکارآمدی تصمیمات کلان کشوری در حوزه تولید و صادرات و اقتصاد کشور اشاره کنیم که این طوری دروازه خالی را گل نکنند! یعنی نه تنها مسئولان ما در طول این سال‌ها ظرفیت جدید اقتصادی برای کشور شناسایی و ایجاد نکرده‌اند که حتا با سیاست‌گذاری های اشتباه حتا ظرفیت‌های سابق کشور را نیز از بین برده‌اند!
به قول سعدی: امیدوار بود آدمی به خیر کسان/ مرا به خیر تو اممید نیست، شر مرسان.
هنوز هم دیر نیست. ماهی را هروقت از آب بگیری تازه است.
چه خوب بود اگر همه‌ی دستگاه‌های مرتبط با صدور مجوز برای رونق اقتصاد شهر برای این مهم کمک کنند. اگر صاحب یک ایده نیاز به تسهیلات داشته باشد تسهیلات سرمایه ثابت بهش پرداخت شود و سرمایه‌گذار درگیر کاغذبازی بیش از اندازه نشود.
خیلی از سرمایه گذاران خارج از سیرجان دارند در شهر ما سرمایه گذاری می‌کنند. از اصفهان و تهران و تبریز. الان جای سرمایه گذاران سیرجان خودمان خالی است. درخواست شود از صاحبان سرمایه و دارندگان طرح که بدون هیچ بیمی در این حوزه ورود کنند و با روی باز مورد استقبال قرار بگیرند. چه در مرحله صدور مجوز و چه در دادن تسهیلات و چه در واگذاری زمین کارخانه و کارگاه.