نگاهی به اشتباهات گذشته و نقش آن در افزایش تعداد سگهای بیصاحب؛
چالش سگها در خیابان ها و پارکها
تا همین چند سال پیش جمعیت سگهای ولگرد سطح شهر مختص محلههای پیرامونی سیرجان بود. از قبیل شهرک سی بی جی که هنوز هم جولانگاه سگهای ولگردی است که از زبالهها تغذیه می کنند.
اما چندی ست که این جولانگاه شدن، مرکز و حاشیه نمیشناسد و هرجای شهر که بروید سگها به صورت گلهای حضور دارند و حتا گاه با عصبانیت خاصی در صف جفتگیری ایستادهاند طوری که مرد تنومند با دل و جرات هم می ترسد از ماشینش پیاده شود، چه برسد به زن و بچه و پیر.
البته که این مطلب به هیچ عنوان قصد ندارد مهر تاییدی بر سیاست سابق مبنی بر کشتن سگها و حذف فیزیکی آنها باشد اما غرض از نوشتن این مطلب این است که یاداور شود در سالهای نه چندان دور، قلمرو سگهای بی صاحب فقط گرد تا گرد حاشیه ی شهر بود و چون کسی به آنها غذا نمیداد و سگها خودشان غذای خودشان را پیدا می کردند، جمعیت محدودی داشتند که به طور طبیعی کنترل شده بود. علاوه بر اینکه مزیتهایی هم برای شهرنشینان داشت. اینکه جلوی ورود روباه و شغال وحشی و هار هم به شهر توسط این سگها گرفته می شد.
اما با غلبهی فضاهای احساسی پیرامون با حیوانت مهربان باشیم که این مهربانی را هم فقط در غذا دادن تعریف میکرد، رفته رفته هم جمعیت این سگها زیاد شد و هم اینکه به خاطر غذا دادن انسانها، این سگها تمایل پیدا کردند به جای حضور در حاشیهی شهر، قلمروی خود را ترک کرده و به سطح شهر بیایند.
موضوعی که به راحتی یک اکوسیستم و چرخهی درست طبیعی را به هم زد و تخریب کرد و حالا دود این دخالت بیجای انسانی دارد در چشم مردم شهر سیرجان میرود. جمعیت گربههای سیرجان به طور محسوسی کم شد چون این گربهها خوراک سگها میشوند. حالا دیگر پیدا شدن موش در خانهها به امری عادی تبدیل شد و دیر نیست که مثل تهران این موشها به صورت چندش آوری جولان دهند و مشکل تازهای بر مشکلات شهر ما بیفزایند. کمتر کسی هم هست که نداند موشها عامل بیماریهای کشندهی واگیردار هستند.
این ماجرای رواج غذا دادن به سگها همزمان شد با راه اندازی کمپ نگهداری از سگها در سیرجان. امری که موجب شد شهرداریهای بسیاری از شهرهای اقماری اطراف سیرجان و حتا بافت و حاجی آباد و شهربابک هم ترغیب شوند که سگهای ولگردشان را سوار کامیون کرده و در سیرجان رها کنند، فقط به این بهانه که سیرجان کمپ دارد!
این گونه شد که تعداد سگهای بیصاحب و ولگرد در سیرجان روز به روز بیشتر شد. مضاف بر اینکه گویا در سالهای اخیر برخی به طور پنهانی در کسب و کار نسل گیری از سگها و ترکیب کردن نژاد سگها (پدید آوردن تولههایی کوتاه و پشمالو یا درشت اندام و خشن برای نگهبانی) مشغول شده اند و بعد از هربار تولهگیری اگر از نتیجهی کار راضی نباشند، توله سگها را در سطح شهر رها میکنند. اقدامی که به افزایش تعداد سگها در سیرجان منجر شده است و بارها شده شهروندان با سگهای عجیبی مقل سگ گوش بلند یا سگ محلی پشمالو و بیصاحب برخوردهاند.
حالا کار به جایی رسیده که ورزشکاران صبحگاهی و نیروهای معادن که سحرگاه از خانه بیرون میزنند، از غرش سگها و حمله ور شدنشان گلایه دارند و هربار ناچارند مشکل خود را با سنگ و چوب حل کنند.
این میان اما معلوم نیست تکلیف کودکان و دیگر افراد جامعه که توان مقابله با سگها را ندارند، چیست؟
بله مواردی هم هست که برخی سگهای بی صاحب به نوعی اهلی شده اند و حتا با بچه ها بازی میکنند اما قابل تعمیم به همهی سگها نیستند و سگ های گاز به گیر هم وجود دارند به ویژه اگر بچهای بخواهد شیطنت کند و پا روی دم سگ بگذارد.
سگها در اطراف میدانهایی مثل میدان تخم مرغی روبروی شیخ مفید و درمانگاه بهبود و یا میدان مادر واقع در بلوار امام رضا تجمع میکنند و به صورت گله ای شب را به صبح میگذرانند و فضا را برای شهروندان عابر پیادهی گذری ناامن میکنند. در طول روز هم که این سگها به طور انفرادی یا در دستههای دو تا سه قلاده در سطح هر کوچه و خیابان پرسه میزنند.
در شرایط کنونی و با این پیشینه، آیا وقت آن نیست که در این روزهای بازگشایی مدرسهها، برخی احتمالات پیشبینی شود؟ مثلا درگیری برخی از این سگها که مانند بقیه آرام نیستند در کوچه و خیابان با دانش آموزان هنگام زنگ مدرسه و خانه، پیشبینی شود و برای جلوگیری از هرگونه اتفاق ناگوار از قبیل گاز گرفتگی یا سرایتهاری و آوار شدن غم بر سر یک خانواده، کاری صورت گیرد؟
نیاز است مسوولان مربوطه در شهرداری اقدامات عاجلی انجام دهند مثل جدی تر گرفتن روند عقیم سازی نسبت به گذشته و همچنین با شهرداران شهرهای اطراف جلسهی مشترک گذاشته شود تا سگهای ولگرد شهرهای اطراف به سیرجان وارد و رهاسازی نشود.
بنابراین به نظر میرسد که هم شهرداری سیرجان به عنوان متولی باید در سیاستهای چند سال اخیرش تجدید نظر کند و هم دادستان محترم به عنوان مدعیالعموم برای شناسایی و جلب مافیای تجارت تولید سگ نژاد دار در سیرجان اقدامات لازم را انجام دهد.
شماره 819 مورخ 28 اذر 1403