نقدی به کار نیمه تمام شرکت توسعه، عمران و مدیریت گل‌گهر در حوزه مسوولیت‌های اجتماعی؛
تیر به هدف ننشسته‌ی آرش!
محسن آرش مدیرعامل شرکت توسعه، عمران و مدیریت گل‌گهر همین دو سال پیش از طرف شخص ایمان عتیقی مورد خطاب قرار گرفته بود تا ورودی سیرجان از سمت معدن گل‌گهر را تا بهمن به بهترین وجه بهسازی کرده و تحویل شهر بدهد. راستی از آن بهمن ماه چند بهمن گذشته ست؟
وعده‌های ناتمام و اجرای ناقص پروژه‌های شهری و زیرساختی
در بلوار ورودی شهر سیرجان از سمت جاده گل گهر وعده شده بود که شرکت توسعه عمران آسفالت، زیباسازی، گل‌کاری و روشنایی انجام دهد، اما این وعده‌ها به‌صورت ناقص اجرا شده‌اند و نیمی از بلوار ورودی همچنان با نقص‌هایی مانند «خاموش بودن چراغ‌های برق»، «موج آسفالت»، «سرعت‌گیرهای غیر استاندارد» مواجه است که مسیر شبانه ماشین‌های سنگین و سبک را پرخطر می کند و نشان‌دهنده عقب‌ماندگی در تعهدات زیرساختی شرکت است.
تناقض میان ادعا و واقعیت موجود
شرکت توسعه عمران مدعی ست که «مسوولیت‌های اجتماعی» را جزو مأموریت خود قرار داده و برنامه جامع تدوین کرده است. اما در عمل، اگر روشنایی و آسفالت معابر شهری به‌درستی انجام نشده و نیمی از چراغ‌های برق خاموش باشند، این تناقض میان ادعا و واقعیت نگران‌کننده است.
نبود شاخص‌های قابل سنجش و اطلاع‌رسانی عمومی
شرکت توسعه عمران در سایت خود از گواهینامه استانداردهایی مثل ISO 14001 و ... سخن گفته است. این خوب است، اما برای مسوولیت اجتماعی نیاز به شاخص‌هایی مثل «تعداد پروژه‌های محلی اجرا شده»، «میزان بودجه صرف‌شده برای فضای سبز»، «میزان کاهش آلاینده‌ها»، «میزان اشتغال محلی ایجاد شده» و گزارش سالانه است تا ذینفعان محلی بتوانند عملکرد شرکت را ارزیابی کنند. این سطح از گزارش در سایت به‌صورت عمومی مشاهده نشده است.
اهمیت این کاستی‌ها برای مردم سیرجان
برای شهروندان سیرجان و منطقه گل گهر، این نکات می‌تواند پیامدهای جدی داشته باشد:
* تأخیر و کیفیت پایین در روشنایی معبر ورودی سیرجان از سمت شیراز می‌تواند منجر به مخاطره ایمنی شود: افتادن خودروها در موج‌های وحشتناک آسفالت و انحراف و احتمال سانحه، عدم توجه به سرعت‌گیرها و روشنایی ناکافی شبانه، همه معضلاتی هستند که مستقیماً بر امنیت رانندگان و عابرین تأثیر می‌گذارند.
*عدم اجرای کامل پروژه‌های زیباسازی و فضای سبز باعث کاهش کیفیت زندگی شهری می‌شود؛ شهروندان انتظار دارند شرکتی که در منطقه فعال است، به ارتقای محیط شهری کمک کند.
*ضعف در اطلاع‌رسانی و شفافیت می‌تواند منجر به افزایش بی‌اعتمادی شود؛ وقتی شرکت ادعا می‌کند مسوولیت اجتماعی دارد ولی اطلاعات دقیقی ارائه نمی‌دهد، هم اعتبار شرکت کاهش پیدا می‌کند و هم مشارکت عمومی (از جمله مطالبه جامعه محلی) کاهش می‌یابد
* در نتیجه، فرصت‌های مشارکت اجتماعی و ارتقای توسعه محلی از دست می‌رود.
فقدان شفافیت در گزارش مسوولیت اجتماعی
در وب‌سایت شرکت توسعه عمران، چند نکته به چشم می‌خورد و نقدها و نقاط ابهامی در وب‌سایت این شرکت وجود دارد.
اگرچه در بخش «محیط زیست» و «معرفی شرکت» به بیان برنامه‌ها اشاره شده، اما هیچ گزارش مستقل، جامع و قابل اعتنا از عملکرد CSR شرکت قابل یافت نیست که نشان دهد شرکت دقیقاً در چه حوزه‌هایی، با چه بودجه، با چه شاخص‌هایی، چه نتایجی داشته است. به عبارت دیگر، ادعاها وجود دارند اما اثبات و مستندسازی آنها در سایت به‌صورت شفاف و بالغ نیست.
توصیه‌ها برای بهبود وضعیت
با توجه به وضعیت فعلی، پیشنهاد می‌کنم شرکت توسعه عمران گل گهر و شخص مهندس محسن آرش به عنوان مدیرعامل آن گام‌های زیر را در نظر بگیرد تا هم عملکردش در حوزه مسوولیت اجتماعی تقویت شود و هم اعتماد عمومی در منطقه افزایش یابد:
1-تهیه و انتشار گزارش سالانه مسوولیت اجتماعی: گزارش باید شامل شاخص‌هایی مانند: تعداد و نوع پروژه‌های اجرا شده در منطقه (فضای سبز، روشنایی، جاده، عمران شهری)، میزان بودجه صرف‌شده، تأثیرات اجتماعی (مثلاً اشتغال محلی)، تأثیرات محیطی (کاهش آلاینده‌ها، بازیافت، مدیریت پسماند)، و ارزیابی میزان تحقق اهداف تدوین شده.
2-افزایش شفافیت و اطلاع‌رسانی به جامعه: انتشار گزارش‌های میان‌دوره‌ای، اطلاع‌رسانی در سایت و شبکه‌های داخلی منطقه، دعوت از رسانه‌های محلی برای بازدید پروژه‌ها، و مشارکت شهروندان، نهادهای محلی، تشکل‌های مردمی در فرآیند ارزیابی.
3.بازنگری پروژه‌های شهری و زیرساختی با اولویت ایمنی و کیفیت: با توجه به گزارش‌ها درباره روشنایی ناقص، سرعت‌گیرهای غیر استاندارد و موج آسفالت، شرکت می‌تواند با همکاری شهرداری و نهادهای محلی یک نقشه راه مشخص برای تکمیل معابر کلیدی تدوین کند، همراه با جدول زمانی، مسئولیت شرکت، بودجه، و شفافیت در اجرا.
4-مشارکت فعال با جامعه محلی و نهادهای مدنی: ایجاد مکانیزم‌هایی برای دریافت بازخورد از شهروندان و انجمن‌های محلی، نظارت مردمی بر پروژه‌ها، کاهش فاصله میان شرکت و اهالی منطقه. این مشارکت می‌تواند باعث افزایش مشروعیت شرکت شود.
5-ارتباط میان برنامه‌های محیط زیستی و اجتماعی با ماموریت شرکت: با توجه به آن که شرکت ادعا کرده برنامه دارد، آن را باید به پروژه‌های مشخص ترجمه کند، مثل حفظ، نگهداری و احیای پوشش گیاهی، مدیریت آب و پساب، کاهش آلودگی هوا، کنترل اثرات معدن و حمل و نقل بر محیط شهری.
امروزه شرکت‌های بزرگ صنعتی و زیرساختی، به‌ویژه آنهایی که در مناطق شهری و یا حاشیه‌ای اثرگذارند، نه تنها وظیفه تولید و سودآوری دارند بلکه به عنوان بازیگران تاثیرگذار در جوامع محلی با مطالباتی مانند توسعه پایدار، بهبود زیست‌بوم محلی، حفاظت از محیط زیست، ارتقای شرایط اجتماعی و فرهنگی و شفافیت مواجه هستند. مفهوم مسئولیت اجتماعی سازمانی (CSR) به این معناست که شرکت‌ها فراتر از الزامات قانونی عمل کنند، تأثیرات اجتماعی، محیطی و اقتصادی خود را درنظر بگیرند، راهکارهایی برای کاهش آسیب‌ها بیابند و در نهایت در جهت منافع جامعه عمل کنند. از آنجا که شرکت توسعه عمران گل گهر در منطقه سیرجان فعالیت دارد و زیرساخت‌ها، حمل و نقل، جاده، فضای سبز، اتصال شهری، روشنایی، ترافیک و ... از جمله حوزه‌های تحت تأثیر آن هستند، انتظارات نسبت به شفافیت و مسئولیت اجتماعی نیز بالا است.
