در سال‌های اخیر، گروه‌ها و تشکل‌های محیط زیستی در سیرجان شکل گرفته‌اند که خود را به‌عنوان فعالان حوزه محیط زیست معرفی می‌کنند
مشکل اینجاست که برخی از این گروه‌ها، که عنوان «فعال زیست محیطی» را یدک می‌کشند، اما بیشتر تمرکزشان روی همین اقدامات فرعی و سطحی است و از پرداختن به مسائل کلان‌تر و ساختاری که تأثیر عمیق‌تر و پایدارتر بر محیط زیست دارند، غفلت می‌کنند. به‌عبارت دیگر، این فعالان محیط زیست، به‌جای آنکه به ریشه‌ها و علت‌های اصلی آلودگی و تخریب محیط زیست بپردازند، بیشتر مشغول پاکسازی سطحی و نمادین محیط شهری هستند. نمونه بارز این موضوع، بحث ظروف یک‌بار مصرف پلاستیکی است که به‌عنوان یکی از عوامل اصلی آلودگی‌های پلاستیکی محیط زیست شناخته می‌شود.
واقعیت این است که صرف جمع‌آوری این ظروف پس از مصرف، حتی اگر توسط شهروندان به درستی در سطل زباله انداخته شوند و توسط رفتگران جمع‌آوری شوند، به‌هیچ‌وجه مشکل اصلی را حل نمی‌کند. این اقدام تنها پاکسازی سطحی است که در نهایت منجر به استمرار تولید و مصرف بی‌رویه ظروف پلاستیکی می‌شود. راهکار واقعی و مؤثر برای مقابله با این معضل، اعمال محدودیت‌های قانونی و سیاست‌های سختگیرانه در حوزه تولید و مصرف ظروف یک‌بار مصرف غیرقابل تجزیه است. به‌عبارتی، باید با ممنوعیت یا کاهش قابل توجه تولید این محصولات، جلوی ورود آنها به بازار و طبیعت گرفته شود.
علاوه بر این، فرهنگ‌سازی و تشویق مردم به استفاده از جایگزین‌های سازگار با محیط زیست، مانند لیوان‌های شخصی همراه و ظروف چندبار مصرف، اهمیت فراوانی دارد. این نوع اقدامات نه‌تنها مصرف پلاستیک را کاهش می‌دهد، بلکه به ایجاد ذهنیت و رفتار محیط زیستی پایدار در جامعه کمک می‌کند. فعالان محیط زیست می‌توانند با ترویج این فرهنگ و فشار به نهادهای قانون‌گذار برای تصویب قوانین حمایتی، نقش مؤثری در حفظ محیط زیست ایفا کنند.
از سوی دیگر، باید توجه داشت که محیط زیست حوزه‌ای بسیار گسترده و پیچیده است که فقط پاکیزگی محیط شهری را شامل نمی‌شود. موضوعاتی مانند تغییرات اقلیمی، حفظ تنوع زیستی، مدیریت منابع آب، آلودگی هوا، بازیافت و مدیریت پسماند، حفاظت از جنگل‌ها و مراتع و بسیاری مسائل دیگر، بخش‌های اساسی‌تر و اثرگذارتر محیط زیست به شمار می‌روند که پرداختن به آنها نیازمند برنامه‌ریزی، تخصص و فعالیت‌های گسترده‌تر و مؤثرتر است.
یکی از نمونه‌های بارز این مساله، تمرکز صرف این گروه‌ها بر جمع‌آوری ظروف یکبار مصرفی است که توسط شهروندان در سطل‌های زباله انداخته می‌شود. گرچه اهمیت تمیزی و نظم شهری انکارناپذیر است، اما این موضوع در واقع در حوزه‌ی عنوانی که این انجمن‌های محیط زیستی یدک می‌کشند نیست.
فعالان واقعی محیط زیست، که مسوولیت و عنوان «فعال زیست محیطی» را به دوش می‌کشند، باید فراتر از جمع‌آوری زباله حرکت کنند و در عرصه‌هایی همچون:
اعمال محدودیت‌های قانونی و نظارتی برای تولید ظروف یکبار مصرف غیرقابل تجزیه، ترویج فرهنگ استفاده از لیوان‌ها و ظروف شخصی همراه، ارتقاء آگاهی عمومی درباره پیامدهای زیست‌محیطی مصرف بی‌رویه پلاستیک، و فشار بر نهادهای مسئول برای ایجاد سیاست‌های پایدار در حوزه تولید و مصرف مواد پلاستیکی، فعالیت کنند.
چنین رویکردی نه تنها تأثیر عمیق‌تری در حفظ محیط زیست دارد، بلکه می‌تواند منجر به تغییرات ساختاری در رفتار جامعه و سیاست‌های حکومتی شود که نهایتاً کاهش چشمگیر آلودگی‌ها و حفظ منابع طبیعی را به دنبال خواهد داشت.
این درحالی‌ست که خیلی از گروه‌های محیط زیستی فقط به جمع‌آوری زباله یا پاکسازی پارک‌ها بسنده می‌کنند و اسم «فعال زیست‌محیطی» را یدک می‌کشند، در حالی که این کارها بیشتر به وظایف خدمات شهری و رفتگران مربوط می‌شود.
فعال محیط زیست باید پیگیری سیاست‌های کلان، مطالبه‌گری برای محدودیت قانونی تولید ظروف یکبار مصرف غیرقابل تجزیه و آموزش مردم برای تغییر سبک زندگی (مثل استفاده از لیوان و ظرف شخصی) باشه، نه فقط جمع کردن زباله‌ای که باز فردا دوباره تولید می‌شود!
اینکه شهروندان زباله رو توی سطل بندازند یا نه، یا رفتگرها جمعش کنند، بیشتر یه موضوع فرهنگی و خدماتی‌ست و اصل قضیه بحران محیط زیست، تولید بی‌رویه و مصرف بی‌فکرانه پلاستیک‌های غیرقابل تجزیه‌ست.